تمامى اهل دنيا مبعوث شده‌اند.

و ليكن اين اشكال و ناسازگارى، به بيانى كه ما در ذيل آن آيه داشتيم حل مى‌شود، در آنجا گفتيم فرق است ميان رسول و نبى ، نبوت منصب بعثت و تبليغ است و رسالت سفارت خاصه‌اى است كه دنبالش ضامن اجرايى هست و آن عبارت است از قضاى الهى و داورى خدايى بين مردم يا به بقا و نعمت و يا به هلاكت و زوال نعمت، هم چنان كه آيه زير آن را افاده نموده و مى‌فرمايد:(وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذا جاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ)[1].

و به عبارتى ديگر نبى انسانى است كه از طرف خداى تعالى مبعوث مى‌شود براى اينكه احكام دين را براى مردم بيان كند و اما رسول عبارت است از انسانى كه مبعوث مى‌شود براى اداى بيانى خاص كه دنبالش يا هلاكت است اگر آن را رد كنند و يا بقا و سعادت است اگر آن را قبول كنند، هم چنان كه اين معنا از گفتگويى كه قرآن كريم از رسولانى چون نوح و هود و صالح و شعيب و ديگر رسولان با قوم خود حكايت نمود كاملا به دست مى‌آيد.

و وقتى مطلب از اين قرار باشد لازم نيست كه رسالت يك رسول به سوى قومى معين بعثت به سوى همان قوم باشد و لا غير، بلكه ممكن است رسالتش به سوى قومى خاص باشد، ولى بعثت و نبوتش به سوى تمامى بشر باشد، هم چنان كه در موسى و عيسى ع چنين بود.

و شواهدى كه از قرآن كريم بر اين معنا وجود دارد يكى دو تا نيست، از آن جمله در مورد رسالت موسى به سوى فرعون مى‌فرمايد:(اذْهَبْ إِلى‌ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى‌)[2]، و در عين حال مى‌بينيم ساحران فرعون به موسى ايمان آوردند و گفتند:(آمَنَّا بِرَبِّ هارُونَ وَ مُوسى‌)[3] و بطورى كه از ظواهر آيات بر مى‌آيد ايمانشان هم قبول شده، با اينكه از بنى اسرائيل نبودند و در باره دعوت قوم فرعون با اينكه از بنى اسرائيل نبودند فرموده:(وَ لَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ، وَ جاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ)[4].

و نظير اين آيات در دلالت بر عموميت بعثت آن جناب ايمان آوردن امت‌هاى بسيارى از غير بنى اسرائيل، قبل از بعثت رسول خدا ص به آن جناب است، مانند مردم‌

[1] براى هر امتى رسولى است همين كه رسولشان آمد در بينشان به قسط حكم مى‌شود. سوره يونس، آيه 47 .

[2] به جانب فرعون روانه شو كه وى در كفر، سخت طغيان كرده است. سوره طه، آيه 24 .

[3] ما بخداى موسى و هارون ايمان آورديم. سوره طه، آيه 70 .

[4] ما قبل از اينان قوم فرعون را آزموديم و رسولى كريم ايشان را دعوت كرد. سوره دخان، آيه 17