بيان آيات‌

اين آيات داستان هلاكت قوم نوح، و تتمه نفرين آن جناب عليه ايشان را حكايت مى‌كند.

[اشاره به دلالت جمله‌(أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا ناراً) بر وجود برزخ، و بيان تتمه نفرين نوح 7 عليه قوم خود]

(مِمَّا خَطِيئاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا ناراً ...) كلمه من در مما در عين اينكه ابتدايى است، و ابتداى هدف را مى‌رساند، به حسب مورد، تعليل را هم افاده مى‌كند، و كلمه ما زايده است، كه تنها براى تاكيد و پر اهميت بودن سخن آمده، و كلمه خطيئات به معناى معاصى و ذنوب است، و اگر كلمه نار را نكره آورده، به منظور بزرگ جلوه دادن آن بوده.

و معناى آيه اين است كه: قوم نوح به خاطر معاصى و ذنوبشان به وسيله طوفان غرق شده و داخل آتشى شدند كه با هيچ مقياسى نمى‌توان عذابشان را اندازه‌گيرى كرد. و در آيه نظم لطيفى بكار رفته، و آن اين است كه ميان غرق شدن به وسيله آب، و سوختن به وسيله آتش جمع كرده.

و مراد از آتش در آيه شريفه آتش برزخ است، كه مجرمين بعد از مردن و قبل از قيامت در آن معذب مى‌شوند، نه آتش آخرت، و اين آيه خود يكى از ادله برزخ است، چون مى‌دانيم كه آيه شريفه نمى‌خواهد بفرمايد قوم نوح غرق شدند، و به زودى در قيامت داخل آتش مى‌شوند تا منظور از آتش، آتش قيامت باشد. و اينكه بعضى‌[1] احتمال داده‌اند مراد از آتش، آتش آخرت باشد درست نيست، و نبايد به آن اعتنا كرد.

(فَلَمْ يَجِدُوا لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْصاراً)- يعنى جز خدا كسى را نيافتند كه در غرق نشدن ياريشان كند، و عذاب را از ايشان بگرداند، و اين جمله تعريضى است به اصنام و آلهه آنان.

(وَ قالَ نُوحٌ رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكافِرِينَ دَيَّاراً) كلمه ديار به معناى كسى است كه براى منزل گرفتن پياده شده باشد، و اين آيه تتمه نفرين نوح (ع) بر آنان است، و جمله‌(مِمَّا خَطِيئاتِهِمْ أُغْرِقُوا ...)، جمله معترضه‌اى بود كه بين دو فقره از نفرين آن جناب فاصله شده، تا اشاره كند به اينكه هلاكتشان‌

[1] روح المعانى، ج 29، ص 79.