چنين مكن كه اين قرآن يك تذكر و يادآورى است (11).

هر كس بخواهد از آن پند گيرد (12).

تذكارى است در صحيفه‌هايى ارجمند (13).

والا و پاكيزه است (14).

كه بدست سفيرانى نوشته شده (15).

گرامى و نيكو (16).

بيان آيات [اشاره به شان نزول اين آيات و غرض سوره كه عبارتست از عتاب هر كس كه ثروتمندان را بر ضعفاء و مساكين مقدم مى‌دارد]

رواياتى از طرق اهل سنت وارد شده كه اين آيات درباره داستان ابن ام مكتوم نابينا نازل شد، كه روزى بر رسول خدا 6 وارد شد در حالى كه جمعى از مستكبرين قريش نزد آن جناب بودند و با ايشان در باره اسلام سخنان سرى داشتند، رسول خدا 6 از آمدن ابن ام مكتوم چهره در هم كشيد، و خداى تعالى او را مورد عتاب قرار داد كه چرا از يك مردى تهى‌دست چهره در هم كردى؟[1].

از طرق شيعه هم رواياتى به اين معنا اشاره دارد[2].

ولى در بعضى‌[3] ديگر از روايات شيعه آمده كه مردى از بنى اميه نزد آن جناب بوده، و او از آمدن ابن ام مكتوم چهره درهم كشيد، و آيات، در عتاب او نازل شد، كه- ان شاء اللَّه- بحث مفصل اين معنا در بحث روايتى آينده از نظرتان خواهد گذشت.

و به هر حال غرض سوره، عتاب هر كسى است كه ثروتمندان را بر ضعفاء و مساكين از مؤمنين مقدم مى‌دارد، اهل دنيا را احترام مى‌كند و اهل آخرت را خوار مى‌شمارد، بعد از اين عتاب رشته كلام به اشاره به خوارى و بى‌مقدارى انسان در خلقتش و اينكه در تدبير امورش سراپا حاجت است و با اين حال به نعمت پروردگار و تدبير عظيم او كفران مى‌كند كشيده شده، و در آخر سخن را با ذكر قيامت و جزاء و تهديد مردم خاتمه مى‌دهد، و اين سوره بدون هيچ ترديدى در مكه نازل شده است.

[1] الدر المنثور، ج 6، ص 314.

[2] تفسير نور الثقلين، ج 5، ص 509.

[3] تفسير قمى، ج 2، ص 404.