سوره آل عمران كه ايشان را نهى مى‌كرده منتهى نشده بودند و از ربا خوارى دست بر نداشته بودند، و بلكه تا اندازه‌اى هم چنان در بينشان معمول بود، لذا خداى سبحان در اين سوره نيز براى بار دوم به آنان دستور مى‌دهد كه از ربا خوارى دست بردارند، و آنچه از ربا كه در ذمه بدهكاران مانده نگرفته و مطالبه ننمايند از همين جا روشن مى‌شود كه جمله (فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى‌ فَلَهُ ما سَلَفَ وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ‌) ... چه معنايى مى‌دهد، و تفصيلش خواهد آمد.

قبل از آنكه آيه سوره آل عمران نازل شود سوره روم نازل شده بود، چون سوره روم در مكه نازل شده، در آنجا مى‌فرمايد:(وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ، وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ)[1] از اينجا اين معنا روشن مى‌شود كه مساله ربا خوارى از همان اوائل بعثت رسول خدا و قبل از هجرت عملى منفور بود، تا آنكه در آيه سوره آل عمران صريحا تحريم و سپس در آيه سوره بقره (يعنى همين آيات مورد بحث) در باره آن تشديد شده است، چون همانطور كه گفتيم از سياق اين آيات كاملا استفاده مى‌شود كه قبلا در باره آن نهى شده بود، و نيز روشن مى‌شود كه آيات مورد بحث بعد از آيات سوره آل عمران نازل شده است. علاوه بر اينكه حرمت ربا بنا به حكايت قرآن كريم در بين يهود معروف بوده، چون قرآن كريم مى‌فرمايد:(وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَوا وَ قَدْ نُهُوا عَنْهُ)[2] و نيز آيه‌اى كه قرآن مجيد از يهوديان، نقل مى‌كند كه مى‌گفتند:(لَيْسَ عَلَيْنا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ)[3] اشاره‌اى به اين معنا دارد با در نظر گرفتن اينكه قرآن كريم كتاب يهود را تصديق كرده و در مورد ربا نسخ روشنى ننموده، دلالت دارد بر اينكه ربا در اسلام حرام بوده است.

و اين آيات يعنى آيات مورد بحث با آيات قبلش (كه در باره انفاق است) بى‌ارتباط نيست، هم چنان كه از جمله‌(يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقاتِ) و جمله‌(وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَكُمْ) كه در ضمن اين آيات آمده، اين ارتباط فهميده مى‌شود هم چنان كه در سوره روم و آل عمران نيز مساله ربا مقارن با مساله انفاق و صدقه واقع شده است بعلاوه دقت در آيات نيز اين ارتباط را تاييد مى‌كند زيرا ربا خوارى درست ضد و مقابل انفاق و صدقه است، چون ربا خوار،

[1] سوره روم آيه 39

[2] و به جهت ربا خوردنشان با اينكه از آن نهى شده بودند ... عذاب دردناكى برايشان مهيا ساختيم. سوره نساء آيه 161

[3] يعنى يهوديان مى‌گفتند: خوردن مال غير اهل تورات بر ما گناهى ندارد سوره آل عمران آيه 75 و اين كلام اشاره دارد به اينكه آنان در بين خودشان، حق يكديگر را ضايع نكرده و هيچكدام مال ديگرى را به ناحق نمى‌گرفت پس ربا هم كه گرفتن اموال ديگران به ناحق است. در ميانشان نبوده.