نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 440
حياتى است كه از حيات و روح خدا سرچشمه دارد و
پاداش و اثرش حك شدن ايمان و استقرار آن در قلب است، پس اين مؤمنين مؤيدند به روحى
از خدا، و اين روح وقتى افاضه مىشود كه ايمان در دل رسوخ كند، آن وقت است كه
حياتى جديد در جسم و كالبدشان دميده مىشود، و در اثر آن نورى پيش پايشان را روشن
مىكند.
و اين آيه
بطورى كه ملاحظه مىكنيد نزديك به انطباق با آيه زير است:(هُوَ
الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدادُوا إِيماناً
مَعَ إِيمانِهِمْ وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ كانَ اللَّهُ
عَلِيماً حَكِيماً)،[1] مضمون اين
آيه تقريبا همان مضمونى است كه آيه سوره مجادله داشت، با اين تفاوت كه در آن آيه،
روح به جاى سكينت در اين آيه، و زياد شدن ايمانى بر ايمان مؤمنين در اين آيه، به
جاى كتابت ايمان در آن آيه قرار گرفته، مؤيد اين انطباق ذيل آيه سوره فتح است كه
لشگر آسمانها و زمين را از آن خدا مىداند، و قرآن كريم در مواردى ديگر ملائكه و
روح را لشگر خدا دانسته است.
باز نزديك به
سياق اين آيه، آيه شريفه زير است كه مىفرمايد: (فَأَنْزَلَ
اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ، وَ أَلْزَمَهُمْ
كَلِمَةَ التَّقْوى وَ كانُوا أَحَقَّ بِها وَ أَهْلَها))،[2]
و نيز آيه زير است كه مىفرمايد:(فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ
عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها)[3].
از مطالب
گذشته هم روشن گرديد كه ممكن است از كلام خداى تعالى استفاده كرد كه مراد از
سكينت، روحى است الهى، و چيزى است كه مستلزم آن روح الهى است، امرى است از خداى
تعالى كه باعث سكينت قلب و استقرار و آرامش نفس و محكمى دل مىشود و معلوم است كه
اين توجيه باعث نمىشود كه كلام از معناى ظاهريش بيرون شود، و كلمه
سكينت كه به معناى سكون قلب و عدم اضطراب آن است در روح الهى استعمال شده
باشد و جا دارد كه با همين معنا روايات آينده توجيه شود.
[1] او همان خدايى است كه سكينت و آرامش را در دلهاى مؤمنين نازل
كرد، تا ايمانى جديد بر ايمانشان بيفزايد و تمامى آسمانها و زمين لشگريان خدا
هستند و خدا همواره داناى فرزانه است. سوره فتح، آيه 4
[2] پس خداى تعالى سكينت را بر رسولش و بر مؤمنين نازل كرد و
كلمه تقوى را در دلهايشان حك نمود و حقيقتا اهل و سزاوار آن بودند. سوره
فتح، آيه 26
[3] پس خدا سكينت خود را بر او نازل كرد و او را با لشگريانى كه
شما آنها را نمىديديد، تاييد نمود. سوره توبه، آيه 41
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 440