مقاومت در برابر حق را ندارد، پس همواره غلبه با حجت حق است بر باطل.

اين وضع حق است، از همين جهت كه حق است، و اما وضع حق از حيث تاثير و رساندن بشر به هدف، نيز غلبه‌اش شكست ناپذير است، نه تخلف دارد و نه اختلاف، چون اگر مؤمن به حق بر دشمن حق غلبه كند، و در همين ظاهر زندگى دنيا بر او چيره گردد كه معلوم است هم پيروز است و هم ماجور، و اگر دشمن حق بر او غلبه كند، باز هم ضرر نمى‌كند حتى اگر او را مجبور به كارى كند وظيفه‌اش اين است كه طبق اجبار و اضطرار عمل كند، و همين عمل باز مطابق رضاى خداى تعالى است، هم چنان كه فرمود:(إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً)[1] و حتى اگر او را بكشد مرگش مرگ نيست، بلكه حياتى است طيب، هم چنان كه فرمود:(وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْياءٌ وَ لكِنْ لا تَشْعُرُونَ)[2].

[مؤمن در هر حال منصور و غير مغلوب است و حق در دنيا هم در ظاهر و هم در باطن غالب است‌]

پس مؤمن در هر حال و هميشه منصور و غير مغلوب است، حال يا هم در ظاهر و هم در باطن، و يا تنها در باطن هم چنان كه فرمود:(قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ)[3].

از اينجا روشن مى‌شود كه حق در دنيا غالب است، هم در ظاهر دنيا و هم در باطن آن، اما در ظاهر براى اينكه عالم خلقت همانطور كه توجه فرموديد نوع انسانى را تكوينا به سوى حق و سعادت هدايت مى‌كند، و به زودى بشر را به هدف نهايى مى‌رساند، آرى غلبه‌اى كه به ظاهر از باطل مى‌بينيم، تاخت و تازهايى بى‌دوام است كه نبايد بدان اعتنا كرد، و بايد دانست كه تاخت و تاز باطل همواره مقدمه‌ايست براى ظهور حق، رشته زمان هم كه به آخر نرسيده و روزگار هنوز تمام نشده و نظام هستى هم هرگز شكست نمى‌خورد، و اما اينكه گفتيم در باطن هم غالب است، براى اينكه حجت و دليل قاطع هميشه با حق است و باطل هيچ دليلى ندارد.

و اما اينكه گفتيم: قول و فعل حق عبارت است از قول و فعلى كه متصف به صفات جميله‌اى چون ثبات و بقا و حسن باشد، و قول و فعل باطل آن است كه متصف به صفات ناپسند چون تزلزل و زوال و قبح و بدى باشد، وجهش همان است كه در بحث‌هاى گذشته به آن اشاره كرديم، و گفتيم از آيه شريفه:(ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ)[4] و آيه شريفه:

[1] سوره آل عمران آيه 28

[2] به كسانى كه در راه خدا كشته مى‌شوند مگوييد مردگانند بلكه زندگانند و ليكن درك نمى‌كنيد. سوره بقره آيه 154

[3] به كفار بگو: مگر جز اين است كه يكى از دو افتخار راى براى ما آرزو مى‌كنيد. سوره توبه، آيه 56

[4] سوره مؤمن آيه 62