بدبختى‌هايى كه راجع به انسان و اعمال انسان است، و همچنين بايد در انتظار ظهور مصائب و حوادث جوى، حوادثى كه مانند سيل و زلزله و صاعقه و طوفان و امثال آن خانمان برانداز است باشند، و خداى سبحان در كتاب مجيدش به عنوان نمونه داستان سيل عرم، و طوفان نوح، و صاعقه ثمود، و صرصر عاد، و از اين قبيل حوادث را ذكر فرموده.

[نتايج اعمال نيك و بد افراد و جوامع در اين عالم‌]

پس هر امتى كه طالح و فاسد شد قهرا در رذائل و گناهان فرو مى‌رود، و خدا هم وبال آنچه كرده بدو مى‌چشاند، و قهرا منتهى به هلاكت و نابوديشان مى‌شود، به اين آيات توجه فرمائيد:(أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ كانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ، كانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ آثاراً فِي الْأَرْضِ، فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ، وَ ما كانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ واقٍ)[1].

(وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنا مُتْرَفِيها، فَفَسَقُوا فِيها، فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ، فَدَمَّرْناها تَدْمِيراً)[2](ثُمَّ أَرْسَلْنا رُسُلَنا تَتْرا كُلَّ ما جاءَ أُمَّةً رَسُولُها كَذَّبُوهُ، فَأَتْبَعْنا بَعْضَهُمْ بَعْضاً، وَ جَعَلْناهُمْ أَحادِيثَ فَبُعْداً لِقَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ)[3].

اين آيات همه راجع به امت طالحه بود، و معلوم است كه وضع امت صالحه خلاف اين وضع است.

فرد هم مثل امت است، او نيز حسنه و سيئه و عذاب و نقمت دارد، چيزى كه هست بسيار مى‌شود كه فرد به نعمت اسلاف و نياكان خود متنعم مى‌شود، هم چنان كه به مظالم آنان معذب مى‌گردد، به آيات زير توجه فرمائيد:(قالَ أَنَا يُوسُفُ وَ هذا أَخِي، قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنا، إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَ يَصْبِرْ: فَإِنَّ اللَّهَ لا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ)[4].

[1] چرا در زمين سير نمى‌كنند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از ايشان بودند چه شد؟ با اينكه از اينان نيرومندتر، و داراى اثرى بيشتر در زمين بودند، ولى خدا به جرم گناهانشان بگرفت، و از ناحيه خدا هيچ نگهدارنده‌اى نداشتند. سوره مؤمن آيه 21

[2] و چون بخواهيم جامعه‌اى را نابود كنيم عياشان آنجا را وادار مى‌كنيم تا در آنجا فسق و فجور كنند تا عذاب بر آن جامعه حتمى شود، آن وقت به ناگهانى زير و رويش مى‌كنيم. سوره اسرا آيه 16

[3] سپس فرستادگان خود را يكى پس از ديگرى فرستاديم، هر وقت امتى رسول ما به سويشان آمد، و امت تكذيبش كردند، هر امتى را به سرنوشت امت قبل دچار نموده، همه را سرگذشت و مايه عبرت قرار داديم، پس دورى باد نصيب مردمى كه ايمان نمى‌آوردند. سوره مؤمنون آيه 44

[4] گفت من يوسفم: و اين برادرم است، كه خدا بر ما منت نهاد چون هر كس تقوا به خرج دهد و صبر كند خداوند اجر نيكوكار را ضايع نمى‌كند. سوره يوسف آيه 90