نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 297
و معناى آيه
اين است كه: به مشركين بگو به من خبر دهيد اگر اين قرآن از ناحيه خدا باشد و در
عين حال شما به كتاب خدا كفر ورزيده باشيد، كتابى كه شاهدى هم از بنى اسرائيل به
مثل آن كتاب كه معارف همان كتاب را دارد، شهادت داد و به آن ايمان آورد و شما از
پذيرفتن آن سرپيچى و استكبار كرده باشيد، آيا شما مردمانى گمراه نيستيد؟ به درستى
كه خدا مردم ستمكار را هدايت نمىكند.
[مقصود
از (شاهِدٌ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ) در
آيه:(قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ
كَفَرْتُمْ ...)]
و
اما آن كسى كه بر مثل اين كتاب شهادت داده و ايمان آورده، بطورى كه در روايات
آمده، عبد اللَّه بن سلام يكى از علماى يهود بوده. و بنا بر اين، آيه شريفه مدنى
خواهد بود، نه مكى، براى اينكه عبد اللَّه بن سلام از كسانى است كه در مدينه ايمان
آورد.
و
بعضى گفتهاند: ممكن است تعبير به گذشته در جمله و شاهدى از بنى اسرائيل شهادت
داد و ايمان آورد به منظور تحقيق وقوع باشد. و به عبارت سادهتر: به اين
منظور بوده كه بفهماند هر چند اين جريان در آينده واقع مىشود، اما آن قدر واقع
شدنش حتمى است كه بايد آن را واقع شده حساب كنى.
ليكن
اين تفسير بى پايه است، براى اينكه با سياق آيه كه سياق احتجاج عليه مشركين است
نمىسازد، چون مشركين رسول خدا 6 را در آنچه كه از آينده خبر مىداد تصديق
نمىكردند.
و
در معناى آيه اقوال ديگرى نيز گفتهاند، از آن جمله گفتهاند: مراد از كسى كه
شهادت داد بر مثل قرآن و ايمان هم آورد حضرت موسى (ع) است كه شهادت داد بر حقانيت
تورات و به آن ايمان آورد. و اگر اين مفسرين از تفسير قبلى عدول كرده، اين تفسير
را پذيرفتهاند همه به خاطر اين بوده كه آيه را مكى دانسته و در نتيجه
نمىتوانستند بگويند منظور عبد اللَّه بن سلام بوده، چون عبد اللَّه در مدينه
اسلام آورد.
و
اين پندار صحيح نيست، زيرا اولا دليلى نداريم بر اينكه آيه شريفه در مكه نازل شده
باشد. و ثانيا از ادب قرآن به دور است كه موسى (ع) را قرين مشركين جلف قرار دهد و
اينان را با آن جناب مقايسه نمايد، و بفرمايد: موسى (ع) به كتابى كه بر او نازل شد
ايمان آورد، پس چرا شما استكبار مىورزيد، و به قرآن ايمان نمىآوريد.
بىپايگى
اين حرف بر كسى پوشيده نيست.
و
از جمله آن اقوال اين است كه گفتهاند: كلمه مثل در آيه شريفه به
معناى خود قرآن است، نه مثل قرآن، هم چنان كه در آيه(لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ) مثل به معناى خدا است نه به معناى
مانند او.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 297