نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 102
و در تفسير
قمى در ذيل آيه(وَ لَوْ
بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ) از امام صادق (ع) روايت كرده كه فرمود: اگر خدا
رزق را بسط مىداد مردم طغيان مىكردند، و ليكن مردم را محتاج يكديگر كرد تا يكى
كارفرماى ديگرى باشد، چون اگر همه را ثروتمند مىكرد بغى و ستم مىكردند،(وَ لكِنْ يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما
يَشاءُ) و ليكن هر چه
بخواهد نازل كند به اندازه نازل مىكند، آن مقدارى كه مىداند صلاح به حال ايشان،
و به دين و دنياى ايشان است(إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ)، چون او از حال بندگان خود با خبر و بصير است[1].
و
در مجمع البيان است كه انس از رسول خدا 6 از جبرئيل از خداى تعالى نقل كرده كه
فرمود: بعضى از بندگان من جز مريض بودن صلاحشان نيست و اگر سالم بشوند فاسد
مىگردند. و بعضى از بندگان من جز سلامتى آنها را صالح نمىكند، اگر آنها را مريض
كنم فاسد مىشوند. و بعضى از بندگان من جز توانگرى و بى نيازى اصلاحشان نمىكند، و
اگر من آنها را فقير كنم فاسد مىشوند. بعضى ديگر از بندگانم هستند كه جز فقر و
تهى دستى اصلاحشان نمىكند، اگر من آنها را توانگر كنم فاسد مىشوند آرى من امر
بندگانم را تدبير مىكنم، چون به وضع دلهاى آنان آشنايم[2].
و
در تفسير قمى است كه پدرم از ابن ابى عمير، از منصور بن يونس، از ابى حمزه، از
اصبغ بن نباته، از امير المؤمنين (ع) برايم حديث كرد كه گفت از آن جناب شنيدم كه
مىفرمود: من برايتان حديثى مىگويم كه بر هر مسلمانى سزاوار است آن را حفظ كند.
آن
گاه رو كرد به ما و فرمود: خداى تعالى هيچ بنده مؤمنى را در اين دنيا عقاب نمىكند،
مگر آنكه از عقوبتش در آخرت مىگذرد، چون خداى تعالى حكيمتر و جوادتر و بزرگوارتر
از آن است كه در قيامت عقوبت دنيايى كسى را از سر بگيرد.
آن
گاه فرمود گاه مىشود كه خداى عز و جل مؤمن را به بلايى در بدنش و يا مالش و يا
فرزندانش و يا خانوادهاش مبتلا مىكند، آن گاه اين آيه را تلاوت فرمود(وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ
كَثِيرٍ) و سپس با دستش سه بار خاك پاشيد.[3]
اين عمل در عرب كنايه است از كثرت.
[رواياتى
در باره ارتباط مصائب دنيوى با گناهان، در ذيل آيه:(ما
أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ ...)]
و
در كافى به سند خود از هشام بن سالم از امام صادق (ع) روايت آورده كه فرمود: هيچ
رگى از بدن نمىجهد، و هيچ نكبتى نمىرسد، و هيچ سر درد و بيمارى ديگرى