و در كافى‌[1] و علل الشرائع هر يك به سند خود از زراره از امام باقر (ع) روايت آورده‌اند كه در ذيل جمله‌(آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً) فرمود: منظور نماز شب است،[2].

و در كافى به سند خود از امام ابى جعفر (ع) روايت آورده كه در ذيل اين آيه از كلام خداى عز و جل كه مى‌فرمايد:(هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ) فرموده: ما هستيم كه داراى علميم و دشمنان مايند كه بى‌علمند و شيعيان ما صاحبان خردند[3].

مؤلف: اين مضمون به طرق بسيارى از امام باقر و صادق (ع) روايت شده، و از باب تطبيق كلى بر مورد است، نه از باب تفسير.

و در الدر المنثور است كه: ابن سعد در طبقات خود و ابن مردويه، از ابن عباس روايت كرده‌اند كه در ذيل جمله‌(أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً) گفته است: اين آيه در حق عمار بن ياسر نازل شد[4].

مؤلف: نظير اين مضمون از جويبر از عكرمه نيز نقل شده. و از جويبر از ابن عباس نيز آمده كه گفت: اين آيه در باره ابن مسعود، عمار، و سالم مولاى ابى حذيفه نازل شده، و از ابى نعيم و ابن عساكر از ابن عمر روايت شده كه گفت: عثمان بوده و روايات ديگرى آن را در باره اشخاص ديگرى دانسته‌اند. و همه اين روايات از باب تطبيق عموم آيه به مورد آن است، نه اينكه آيه در خصوص موردى نازل شده باشد تا شان نزول اصطلاحى باشد، چون اين سوره يك مرتبه و دفعتا نازل شده است، (ديگر معنا ندارد كه در باره همه نامبردگان نازل شده باشد). و در مجمع البيان آمده كه عياشى به سند خود از عبد اللَّه بن سنان از امام صادق (ع) روايت كرده كه فرمود رسول خدا 6 فرمود: روزى كه نامه‌هاى اعمال باز مى‌شود و ميزان اعمال نصب مى‌گردد، براى اهل بلاء نه ميزانى نصب مى‌شود، و نه نامه عملى بازمى‌گردد، آن وقت اين آيه را تلاوت فرمود:(إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ)[5].

مؤلف: در الدر المنثور هم از ابن مردويه، از انس بن مالك، از رسول خدا 6 روايتى نقل كرده كه در آن اين مضمون آمده‌[6].

[1] كافى ج 3، ص 444، ح 11.

[2] علل الشرائع، ص 363، ح 8.

[3] كافى، ج 1، ص 212، ح 1.

[4] الدر المنثور، ج 5، ص 323.

[5] مجمع البيان، ج 8، ص 492.

[6] الدر المنثور، ج 5، ص 323.