نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 256
پس خداى سبحان روى سخن به ايشان نكرد، و
پاسخشان نداد، تنها به رسول خود فرمود:
پروردگارش كه او را رسول گرفت و فرقان بر او نازل كرد تا
نذيرى براى عالميان باشد قادر است فوق آنچه آنها از وى توقع مىكردند بياورد، و آن
اين است كه اگر بخواهد خدا بهتر از آن قصرها بهشتهايى قرار مىدهد كه از دامنهاش
نهرها جارى بوده و قصرهايى كه هيچ وصف كنندهاى نتواند وصف آنها را بگويد دارا
باشد، و اين بهتر است از باغى كه از ميوه آن بخورد، يا گنجى كه در حوائجش مصرف
سازد .
و به همين مقدار جواب آنان داده شده، اما نازل شدن ملك را تا او را
در انذار و تبليغ كمك كند جواب نداد، چون بطلانش روشن بود، و در چند جاى كلام
مجيدش پاسخهاى مختلفى از آن داده بود، در سوره انعام آيه 8 فرموده بود:(وَ لَوْ جَعَلْناهُ مَلَكاً لَجَعَلْناهُ رَجُلًا، وَ
لَلَبَسْنا عَلَيْهِمْ ما يَلْبِسُونَ)[1] و
در سوره اسرى آيه 95 فرموده:(قُلْ لَوْ كانَ
فِي الْأَرْضِ مَلائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنا عَلَيْهِمْ مِنَ
السَّماءِ مَلَكاً رَسُولًا)[2] و در سوره حجر آيه 8 فرموده:(ما
نُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ إِلَّا بِالْحَقِّ، وَ ما كانُوا إِذاً مُنْظَرِينَ)[3] كه بيان حجت هر يك از اين آيات در تفسير خود آنها گذشت.
و از همين جا روشن مىشود كه مراد از جعل جنات و قصور براى رسول خدا
6، بهشت و قصرهاى دنيايى است، چون در مقام مخاصمه و جوابگويى به خصم جز اين معنا
ندارد پس آنچه از مقام و سياق به دست آمد اين است كه كفار توقعاتى چنين و چنان از
آن جناب مىكردند، و منظورشان تعجيز و به تنگ آوردن آن حضرت بود، و در آيه شريفه
پاسخ داده،- البته به خود رسول خدا 6- كه پروردگار تو قادر بر بزرگتر از اينها
است، چون اگر بخواهد بهتر از اينها برايت قرار مىدهد، بهشتهايى كه نهرها از
دامنهاش روان باشد ...- و از اين گفت و گو به خوبى بر مىآيد كه مقصود باغهايى
دنيايى است، و گرنه اين پاسخ قانع كننده نمىبود، و مخاصمه پايان نمىپذيرفت.
[1] اگر رسول را فرشتهاى قرار مىداديم، باز آن فرشته را به
صورت مردى در مىآورديم در نتيجه همان امرى كه برايشان مشتبه بود باز مشتبه
مىكرديم. سوره انعام، آيه 8.
[2] بگو اگر در زمين( به جاى بشر) ملائكه زندگى مىكردند، و آرام
و مطمئن راه مىرفتند، هر آينه براى رسالت خود از آسمان فرشتهاى مىفرستاديم.
سوره اسرى، آيه 95.
[3] و ما ملائكه را جز به حق نازل نمىكنيم، وقتى هم نازل كنيم
ديگر مهلت نمىدهيم. سوره حجر، آيه 8.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 256