هفتاد و پنج سالگى است، و از رسول خدا 6 هم همين معنا روايت شده‌[1].

مؤلف: اين روايت را در الدر المنثور از طبرى از على (ع) نقل كرده و نيز از ابن مردويه از انس از رسول خدا 6 حديث مفصلى روايت كرده كه دلالت دارد بر اينكه ارذل العمر، صد سال است‌[2].

[رواياتى در معناى حفدة و در تطبيق جمله:(مَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ) بر امير المؤمنين و ائمه :‌]

و در تفسير عياشى از عبد الرحمن اشل از امام صادق (ع) روايت كرده كه در ذيل آيه‌(وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنِينَ وَ حَفَدَةً) فرموده: حفدة پسران دخترند، و ما حفدة رسول خدا هستيم‌[3].

و در همان كتاب از جميل بن دراج از امام صادق (ع) روايت كرده كه در باره حفدة فرمودند: به معناى ياوران از فرزندانند[4].

و در مجمع البيان در معناى حفدة فرموده: خويشانى است كه دختر از راه ازدواج بدست مى‌آورد، و اضافه كرده است كه اين معنا از امام صادق (ع) روايت شده‌[5].

مؤلف: بطورى كه در سابق بيان كرديم منافاتى ميان اين روايات نيست.

و در تهذيب به سند خود از شعيب عقرقوفى از امام صادق (ع) در خصوص طلاق عبد و نكاحش روايت كرده كه فرمود: (برده) طلاق و نكاح ندارد، آيا نشنيدى كلام خداى تعالى را كه مى‌فرمايد:(عَبْداً مَمْلُوكاً لا يَقْدِرُ عَلى‌ شَيْ‌ءٍ) يعنى قادر بر طلاق و نكاح نيست مگر به اذن مولايش‌[6].

مؤلف: در اين معنا عده‌اى از روايات ديگر از طرق شيعه رسيده است.

و در تفسير قمى‌[7] در ذيل آيه‌(هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَ مَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ) از امام (ع) روايت كرده كه فرمود: چطور با هم برابرند و حال آنكه منظور از كسى كه امر بعدل مى‌كند امير المؤمنين و ائمه (ع) هستند؟.

و در تفسير برهان از ابن شهر آشوب از حمزة بن عطاء از امام ابى جعفر (ع) روايت كرده كه در ذيل آيه:(هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَ مَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ ...) فرموده:

[1] مجمع البيان، ج 6، ص 372.

[2] الدر المنثور، ج 4، ص 124.

[3] ( 3 و 4) تفسير عياشى، ج 2، ص 264، ح 46 و 47.

[4] ( 3 و 4) تفسير عياشى، ج 2، ص 264، ح 46 و 47.

[5] مجمع البيان، ج 6، ص 373.

[6] تهذيب، ج 7، ص 347، ح 1421.

[7] تفسير قمى، ج 2، ص 387.