بحث روايتى [ (شامل رواياتى در ذيل آيات گذشته)]

در تفسير عياشى از بعضى اصحاب ما، از امام صادق (ع) روايت كرده كه گفت: به آن جناب عرضه داشتم: در آيه:(إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ) الخ، منظور چه كسانند؟ فرمود: منظور مائيم- كه خدا ياريمان كند- چون اگر يكى از ما به امامت رسيد نمى‌تواند و يا به عبارتى مجاز نيست مردم را از امام بعد از خود بيخبر بگذارد، بايد بمردم امام بعد از خود را معرفى نمايد.[1] و از امام باقر ع در ذيل همين آيه روايت شده كه فرمود: منظور مائيم- و خدا ياريمان فرمايد-.[2] و از محمد بن مسلم روايت شده كه گفت: امام فرمود: منظور اهل كتابند.[3] همه اين روايات از باب تطبيق مصداق بر آيه شريفه است و گر نه آيه شريفه مطلق است.

و در بعضى روايات از على ع آمده: كه آيه شريفه را به علماء تفسير كرده، علمايى كه فاسد باشند[4] و در تفسير مجمع البيان از رسول خدا 6 روايت آورده كه در تفسير آيه فرموده: (هر كس از هر علمى سؤال شود و او علم آن را داشته باشد و كتمانش كند، روز قيامت لگامى از آتش بر دهانش مى‌زنند) و اين است معناى‌(أُولئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ).[5] مؤلف: اين دو خبر بيان گذشته ما را تاييد مى‌كنند.

و در تفسير عياشى از امام صادق ع روايت كرده كه در ذيل جمله:(وَ يَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ) فرموده:

بعضى گفته‌اند: لاعنان عبارتند از جنبندگان زمين، ولى منظور مائيم.[6] مؤلف: اين روايت اشاره دارد به مضمونى كه آيه: ((وَ يَقُولُ الْأَشْهادُ هؤُلاءِ الَّذِينَ كَذَبُوا عَلى‌ رَبِّهِمْ، أَلا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ‌)، گواهان مى‌گويند: اينها بودند كه به پروردگار خود دروغ بستند، اينك لعنت خدا بر ستمكاران باد)،[7] آن را افاده مى‌كند، چون امامان ع گواهان روز قيامت‌اند كه تنها ايشان ماذون در سخن گفتن هستند و بجز صلوات نمى‌گويند، و اينكه فرمود:

(بعضى گفته‌اند: مراد جنبندگان زمين هستند) منظور حديثى است كه از بعضى مفسرين از قبيل‌

[1] ( 1- 2- 3)- عياشى ج 1 ص 71 حديث 139 و 137 و 140

[2] ( 1- 2- 3)- عياشى ج 1 ص 71 حديث 139 و 137 و 140

[3] ( 1- 2- 3)- عياشى ج 1 ص 71 حديث 139 و 137 و 140

[4]- تفسير برهان ج 1 ص 171 حديث 6

[5]- تفسير مجمع البيان ج 1 ص 241

[6]- تفسير عياشى ج 1 ص 72 حديث 141

[7]- سوره هود آيه 18