نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 106
بودهاند و در اجتماع مسلمانان محترم میزیسته اند و سپس آن دین را ترک
کردهاند .
میگویند : سامان ، جد اعلای سامانیان که از احفاد سلاطین ساسانی است و
خود از بزرگان بلخ بوده است در حدود قرن دوم ، و جد اعلای خاندان قابوس
که آنها نیز حکومت و فرمانروایی یافتند در قرن سوم ، و مهیار دیلمی شاعر
زبر دست و معروف ایرانی در اواخر قرن چهارم هجری به دین اسلام گرویدند .
مردم طبرستان و قسمتهای شمالی ایران تا سیصد سال پس از هجرت هنوز دین
جدید را نشناخته بودند و با دولت خلفا به دشمنی بر میخاستند . بیشتر
مردم کرمان در تمام مدت خلافت امویها زردشتی ماندند و در روزگار استخری
( صاحب کتاب المسالک و الممالک ) زردشتیان فارس اکثریت را تشکیل
میدادهاند . مقدسی صاحب کتاب احسن التقاسیم نیز که از مورخان و جغرافی
نویسان بزرگ جهان اسلام است و خود به ایران مسافرت کرده است در صفحه
39 و 420 و 429 کتاب خود از زردشتیان فارس و نفوذ بسیار آنها و احترام
آنها نزد مسلمانان که از سایر اهل ذمه محترمتر بوده اند یاد کرده است .
بنا به گفته این مورخ در جشنهای زردشتیان در آن وقت همه بازارهای شهر
را آئین می بسته اند و در عیدهای نوروز و مهرگان مردم شهر در سرور و شادی
با ایشان هماهنگ میشده اند . مقدسی در صفحه 323 احسن التقاسیم راجع به
مذهب اهل خراسان میگوید : " در آنجا یهودی بسیار است و مسیحی کم و
اصنافی از مجوس در آنجا هستند " . مسعودی مورخ اسلامی متوفی در نیمه اول
قرن چهارم که او نیز به ایران مسافرت کرده است و با اینکه ایرانی نیست
به تاریخ ایران و آثار ایران علاقه خاصی نشان میدهد ، در کتاب " التنبیه
و الاشراف " صفحه 91 و 92 از خاندان محترمی از مردم اصطخر نام میبرد که
کتاب تاریخ جامعی از دوره ساسانیان در دست داشته اند و مسعودی از آن
کتاب استفاده کرده است . مسعودی حتی نام موبد زمان خود را میبرد ،
معلوم میشود موبد زردشتیان به اعتبار عده فراوان زردشتی شخصیت ممتازی به
شمار میآمده است .
نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 106