توحید - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 81

طبیعتی نیست ، باید قائل شویم که در متن طبیعت شعور و ادراک کافی وجود دارد . این هم یک مطلبی نیست که کسی بتواند به این زودیها قبول کند که‌ در متن طبیعت ، در خود طبیعت ، [ شعور و ادراک کافی وجود دارد ] ، همان طبیعت بی‌جان که به طبیعت جاندار منتهی می‌شود ، همان چیزی که پس‌ از آنکه علم ، طبیعت را تحلیل می‌کند منتهی به آن می‌شود اسمش را ماده‌ می‌گذارد ، انرژی می‌گذارد ، آن چیزی که برای ایندو اصل و مبدأ است شاعر و مدرک است . این هم یک چیزی نیست که کسی بتواند به این زودیها بگوید . من در خلال آن جلسه و این جلسه یک کتاب دیگری از همین نویسنده محترم‌ مطالعه کردم ، چون شنیده بودم که آن کتاب با این کتاب اختلاف نظر دارد . خوشبختانه این‌جور یافتم که تنها صحبت اختلاف نظر نیست بلکه بکلی‌ مبانی این کتاب با مبانی کتاب اول مغایر است و خیلی چیزهاست که عین‌ حقیقت است و بسیاری از مطالبش هم نزدیک [ به حقیقت ] است . کتابی‌ است به نام ذره بی‌انتها ، این کتاب ذره بی‌انتها عنوانش " رد بر راه‌ طی شده " نیست اما حقیقتش رد بر راه طی شده است . راجع به خصوص‌ توحید در این کتاب بحثی نشده ولی تمام اصولی که درباب مبدأ و معاد در آن کتاب راه طی شده به اصطلاح طی شده است ، در این کتاب خلاف آن است و روح و ریشه‌اش این است : راه طی شده خواسته است ، تمام عالم ، تمام‌ حوادث حتی مبدأ و معاد را به تعبیر خود این کتاب ذره بی‌انتها روی دو عنصر ماده و انرژی توجیه کند . کتاب ذره بی‌انتها تازه می‌گوید این دو عنصر کافی نیست ، ما حتما باید عنصر سومی در کار جهان دخالت بدهیم ( این عنصر سوم همان چیزی است که راه طی شده اساسش بر انکار آن است ) و چون عنصر سوم را دخالت داده است ، هم نظرش درباره انسان با آنچه در راه طی شده آمده است تفاوت کرده یعنی روح را قبول کرده است در صورت‌ انکار روح ، و هم معاد را به شکل دیگری قبول کرده است غیر از آن شکل پر از اشکال و ایرادی که در راه طی شده و در چند کتاب دیگر به آن شکل وجود دارد . به هر حال این نظمی که در اینجا قائل می‌شویم و می‌گوییم ، این است و این نظم آن چیزی نیست که مبنای علوم بر آن است . این یک مسأله‌ای است‌ که از نظر اروپاییها همیشه در مکتب مخالف یکدیگر وجود داشته است و آن‌ این است که آیا اصل علیت غایی را باید در جهان قبول کنیم یا اینکه‌ نباید قبول کنیم یعنی از نظر علم امروز این را دیگر ما نمی‌توانیم صد درصد امر مسلمی بدانیم ، بلکه یک امر استدلالی

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 81

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست