توحید - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 342

- اصولا آن‌طور که در روایات وصف شیطان را شنیده‌ایم ، می‌گویند از ملائکه‌ بوده است و ملک قاعدتا اراده ندارد ، یعنی امکان اینکه گناه بکند ندارد ، به همین جهت تکامل هم ندارد . با این وجود ، چگونه برای شیطان این‌ امکان پیدا شد که از فرمان خدا تمرد کند و سجده بر آدم نکند ؟ استاد : اینکه فرمودید شیطان از ملائکه بود ، برخلاف نص قرآن است که‌ می‌فرماید : " « کان من الجن ففسق عن امر ربه »" [1] . من هم در تعبیرات خودم عرض کردم در صف ملائکه بود ، نگفتم از ملائکه بود . قرآن‌ می‌گوید : " « کان من الجن »" و راجع به شیطان این تعبیر را دارد که از آتش آفریده شده است ، در صورتی که راجع به ملائکه چنین حرفی را ندارد .
راجع به اینکه فرمودید برای ملائکه امکان کار خوب هست و امکان کار بد نیست ، [ باید گفت ] ملائکه مختلفند ، بعضی از ملائکه ملائکه مقرب هستند یا به اصطلاح فلسفی آنها را مجرد می‌دانند . البته می‌دانید که ما اینها را باید از منابع نقلی بگیریم و دلیل عقلی و فلسفی ندارد ، ولی آن مقداری که‌ فهمیده می‌شود این‌طور است که مثلا حضرت علی ( علیه‌السلام ) می‌فرمایند ملائکه‌ای هستند که : " « سجود لا یرکعون و رکوع لا ینتصبون » " [2] اینها از اولی که خداوند آنها را آفریده است نمی‌دانند که غیر از خودشان‌ هم مخلوقی هست یا نیست و به طوری غرق در خداوند هستند که غافلند از ماسوای پروردگار ، ولی همه ملائکه این‌طور نیستند . بعضی از ملائکه را در اخبار و احادیث ملائکه ذمی می‌گویند ، موجوداتی هستند نامرئی اما شاید خیلی به انسان شبیه‌اند ، یعنی تکلیف می‌پذیرند ، احیانا تمرد می‌کنند - حقیقت اینها بر ما روشن نیست و لهذا در بعضی اخبار راجع به بعضی از ملائکه دارد که تمرد کرد و بعد مغضوب واقع شد . پس درباره ملائکه به‌طور کلی نمی‌شود گفت که حسابشان آن‌طور حسابی است ، حتی در اخبار آمده است‌ که بعضی از ملائکه را از

[1] کهف / . 50 [2] نهج‌البلاغه ، خطبه 1 : [ بعضی در حال سجودند ، رکوع نمی‌کنند و برخی‌ در رکوع‌اند ، برپا نمی‌ایستند ] .

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 342

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست