توحید - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 341

خوبی [ و بدی می‌گوییم ] . در احادیث ما هست که برای قلب انسان دو گوش‌ است ( گوش دل ) : " « ان للقلب اذنین » " [1] ، از یک گوش ملک‌ همیشه به او القاء می‌کند که بیاکار خیر بکن ، و از گوش دیگر شیطان به او القاء می‌کند که بیا کار شربکن ، ولی خودش همیشه در میان این دو القاء وجود دارد . پس اگر واقعا شیطان و نفس اماره‌ای وجود نداشته باشد ، اصلا عمل صالحی وجود ندارد ، و اگر عمل صالحی وجود نداشته باشد ، سعادتی که‌ ناشی از عمل صالح است وجود ندارد .
فقط یک سؤال باقی می‌ماند و آن این است : پس شیطان وجودش برای زندگی‌ بشر که زندگی بشر هم او را از عالم ملائکه جدا کرد برای سعادت بشر و برای‌ اینکه بشر این راه اختیاری خودش را طی کند ضرورت دارد ، اما شیطان‌ خودش برای خودش چطور ؟ مطلبی که البته قرآن آن را توضیح نداده است ، شاید هم توضیح دادنی نباشد ، این است : قرآن می‌گوید که طبیعت شیطان‌ طبیعت آتشین است " « خلقتنی من نار و خلقته من طین » " [2] و می‌گوید اساسا شیطان مثل انسان نیست که در او تمایلات مختلف باشد ، در او جز این یک میل که همان تمایل به مسائل مربوط به شهوات و همانهایی‌ است که ما به اصطلاح بدی می‌گوییم که بدی نسبی است چیز دیگری وجود ندارد . بسیار خوب ، شیطان به اصل خودش ملحق می‌شود که همان جهنم است ، آیا در جهنم همان‌طور که اگر یک انسان برود معذب است ، او هم معذب است‌ یا بهشت او همانجاست ؟ این دیگر رازی است که کسی که می‌گوید : " « انی کفرت بما اشرکتمون »" آن یک چیز دیگری است .
مولوی یک داستان خیلی عجیبی را آورده ( قصه شیطان و معاویه ) و قصه‌ بسیار شیرینی هست . می‌گوید معاویه خواب بود . یک وقت شیطان آمد پیدایش کرد و گفت : نماز دارد قضا می‌شود ، پاشو نمازت را بخوان ! معاویه گفت : تو دیگر چرا دعوت به نماز می‌کنی ؟ ( قصه خیلی مفصل است ، آخرش البته به سرشکستگی معاویه تمام می‌شود ) شیطان گفت تو تازه خدا را شناخته‌ای ، ما از قدیم شناخته‌ایم :

ما هم از مستان این می‌بوده‌ایم

ساکنان درگه وی بوده‌ایم

آب رحمت خورده‌ایم اندر بهار

روز نیکو دیده‌ایم از روزگار

[1] بحارالانوار ، ج / 63 ص . 206 [2] اعراف / . 12

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 341

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست