responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 49
بنابراین ممکن است یکی از علوم چیزی را اثبات نماید و فلسفه به‌ اثبات وی قناعت نورزد ، یا به نفی نظری بدهد و فلسفه به نفی وی اعتنایی‌ ننماید .
مثال 1 : با آزمایشهای طبی ، به دست آمده که هنگام تفکر مثلا کیفیت‌ خاصی در ماده مغز حاصل می‌شود که نام وی پیش دانشمند طبیعی " ادراک " است .
معنای سخن وی این است که بحث و آزمایش در مورد ادراک ، این پدیده‌ مادی را می‌یابد ، ولی آیا در مورد ادراک ، موجود دیگری غیر مادی به‌ همراه این پدیده مادی نیز هست یا نیست ؟ آزمایش و بحث طبیعی ساکت‌ است [1] ، اگر چنانچه موجود هم بوده باشد بحث طبیعی نمی‌تواند او را نشان بدهد، زیرا هر مقدمه نتیجه‌ای را می‌تواند بدهد که از سنخ خودش باشد.
اساسا روی غرض فنی در " طبیعیات " وجود و ماده به یک معنی است ( ماده مساوی است با وجود ) و نفی وجود مساوی با نفی ماده است .
ولی چون نظر فلسفه اوسع است به مجرد اینکه بحث طبیعی از چیزی نفی‌ وجود کرد فلسفه به آن قناعت نکرده و به کاوش خود ادامه خواهد داد .
مثال 2 : " ریاضی " می‌گوید دو طرف معادله جبری که مشتمل به ارقام‌ سلبی یا ایجابی می‌باشد ممکن است رقم ایجابی را از طرفی برداشته و تبدیل‌ به رقم سلبی نموده و در طرف دیگر بگذاریم ، و بالعکس ، و این سخنی است‌ برهانی و البته حق است .
و " فلسفه " این سخن را به معنای ثبوت نتایج مثبته می‌پذیرد نه به‌ معنی تبدیل وجود به عدم یا به عکس آن . رویهم رفته مثل این علوم و فلسفه‌ مثل یک خارکنی است که تیشه خود را برداشته و برای کندن خار رهسپار کوه‌ می‌شود ، اگر کسی از کوه سرازیر شده به وی گوید : " مرو چیزی نیست " معنای سخن وی این است که در کوه خاری نیست ، زیرا در ظرف غرض خارکن‌ " چیز " و " خار " یکی است ( خار = چیز ) و البته معنای سخن وی این‌ نیست که کوه و سنگ و خاک و سبزه و هیچ موجودی نیست . و اگر این سخن‌ به صیادی که سلاح به دست گرفته و متوجه کوه است گفته شود معنی " چیز " ، " شکار " خواهد بود زیرا پیش شکارچی " چیز " و " شکار " یکی‌ است ( چیز = شکار ) ، و همچنین . . .
ولی کسی که هدف عمومی دارد ، این سخن ( چیزی نیست ) برای وی معنی‌ بسیار وسیعی می‌دهد به‌طوری که ناچار است بگوید " دروغ است " .
از بیان گذشته نتیجه گرفته می‌شود که :


. 1 رجوع شود به مقاله . 3

نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 49
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست