نام کتاب : فلسفه تاریخ 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 123
ارزش تاریخ
این بحث در واقع همان بحثی است که در آن کتاب تحت عنوان " ارزش
تاریخ " خواندیم یک نفر مورخ که امروز میخواهد در تاریخ صد سال ، هزار
سال پیش تحقیق کند ، آن وقایع [ موجود نیست ] تاریخ این تفاوت را با
علوم طبیعی دارد که در علوم طبیعی ، موضوع علم یک امر موجود و قابل
مشاهده و آزمایش است ولی مورخ درباره وقایعی میخواهد بحث کند که وجود
ندارد ، به گذشته تعلق دارد و قابل آزمایش نیست حال که نیست از چه راه
میتواند آن را کشف کند ؟ یک راهش آثار است ، از راه آثار عینیای که
از گذشته وجود دارد ، مثل ساختمانها راه عمومیتر آن همان است که باید به
نقل انسانهای دیگر اعتماد کند ، نقلی که " ناقلان آثار و راویان اخبار ،
طوطیان شکر شکن شیرین گفتار " در کتابها آورده اند آن اولی زبان ندارد
باید روی آن اجتهاد کرد البته آن هم خودش راه درستی است ، یعنی از
بررسی آثار تمدنهای گذشته ، خیلی چیزها را میشود فهمید و [ آثار ] از
خیلی جهات معتبرتر از آن چیزی است که در کتب ، ثبت و نوشته شده است
و اما آنچه که در کتب نوشته شده ، گفتیم دو عیب در
نام کتاب : فلسفه تاریخ 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 123