نام کتاب : فلسفه تاریخ 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 11
عوامل محرک تاریخ
به یک اعتبار همه چیز در عالم تاریخ دارد ، چون تاریخ یعنی سرگذشت ،
وقتی که یک شیء حالت متغیری داشته باشد و از حالی به حالی و از وضعی به
وضعی تغییر وضع و تغییر حالت بدهد این همان سرگذشت داشتن و تاریخ داشتن
است ، برخلاف اینکه اگر یک شیء به یک وضع ثابتی باشد ، یعنی هیچگونه
تغییری در آن رخ ندهد قهرا تاریخ هم ندارد مثلا اگر ما معتقد باشیم که
زمین از ابتدا که خلق شده و به وجود آمده به همین شکل و به همین وضع بوده
که هست پس زمین تاریخی ندارد ، اما اگر زمین تغییراتی داشته باشد ،
قبول کنیم که زمین یک سلسله تغییرات و تحولات داشته ، پس زمین تاریخ
دارد ، کما اینکه ما " تاریخ طبیعی زمین " داریم .
مسأله دیگر این است که آیا تاریخ بر اساس تصادف است یا بر اساس
اصل علی و معلولی ؟ یکی از نظریات درباب تاریخ این است که تاریخ را
تصادفات به وجود آورده ، ولی آن کسی هم که میگوید " تصادف " مقصودش
این نیست که [ وقایع تاریخی ] بدون علت به وجود آمده ،
نام کتاب : فلسفه تاریخ 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 11