نام کتاب : فلسفه اخلاق نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 128
کارها که نا آگاهانه در طریق رضای خداست ولی آگاهانه چنین نیست [ اجر
دارد یا نه ؟ ] مثلا یک بت پرست ممکن است چنین کاری بکند چنانکه حاتم
طائی کرد و امثال او میکردند ما احادیث زیادی در این زمینه داریم درباره
کافرانی که چنین کارهایی کرده اند از پیغمبر یا ائمه سؤال کرده اند آیا
اینگونه کارها نزد خدا بی اجر است ؟ جواب داده اند : نه ، بی اجر هم
نیست درست است که عمده اجرها مال کارهای آگاهانه انسان است ، ولی
اینکه انسان به حس اخلاقی خودش پاسخ میدهد ، حس اخلاقی حسی جدا از حس
خداشناسی نیست بر عکس آنچه که عده ای خیال کرده اند حس خداشناسی یک
حس است و حس اخلاقی حس دیگر ، حس اخلاقی همان حس خداشناسی است ولی
حس تکلیف خداشناسی ، حس خداشناسی و حس تکلیف خداشناسی است ، یعنی
حسی است که به موجب آن انسان ، اسلام فطری را میشناسد ، بالفطره میشناسد
که " عفو " مورد رضای معبود است ، بالفطره میشناسد که خدمت به خلق
خدا و فداکاری برای خلق خدا مورد رضای معبود است ، بالفطره میشناسد که
انصاف مورد رضای معبود است ، بالفطره میشناسد که تن به ذلت و خواری
ندادن مورد رضای معبود است .
توجیه صحیح اخلاق
بنابر این آنکه میگوید ریشه اخلاق در وجدان انسان است ، حرفش ، هم
راست است و هم راست نیست راست است به این معنی که واقعا قلب انسان
اینها را به او الهام میکند اما راست نیست به این معنی که
نام کتاب : فلسفه اخلاق نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 128