لَيْلًا وَ نَهاراً* فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعائِي إِلَّا فِراراً» [1]؛ پروردگارا قوم خود را شب و روز فراخواندم ولى دعاى من جز بر فرار آنها نيفزود».

بديهى است اين دعا و فراخوانى قوم، همان دعوت آنها به سوى ايمان است و اين نوع دعا عين ايمان مى‌باشد و انجام آن بر پيغمبران خدا واجب بوده است.

و آنچه در مورد پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله آمده است كه خداوند مى‌فرمايد:

« «ادْعُ إِلى‌ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ» [2]؛ مردم را به راه خدا با حكمت و اندرز نيكو بخوان»، نيز از همين قسم است.

3- دعا به معنى تقاضاى حاجت كه گاه از طريق عادى و معمولى است، مانند « «وَ لا يَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا» [3]؛ هنگامى كه از «شهود» دعوت براى اداى شهادت شود، نبايد امتناع كنند».

اين فراخوانى و دعا در امور عادى است و به يقين اگر كسى آن را انجام دهد، كافر نمى‌شود بلكه وظيفه را انجام داده است.

و گاه از طرق غير عادى و معجزات است كه اين بر دو قسم است:

گاه با اعتقاد استقلال غير خدا در تأثير است و گاه از شخص بزرگى مى‌خواهيم كه از خدا براى ما چيزى بخواهد.

[1]. نوح، آيه 5 و 6.

[2]. نحل، آيه 125.

[3]. بقره، آيه 282.