(61) فَمَنْ حَاجَّكَ فيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ‌لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبينَ‌

هر گاه بعد از علم و دانشى كه به تو رسيده، (باز) كسانى با تو به ستيز برخيزند، بگو:

«بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خويش را دعوت نماييم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت كنيم، شما هم ازنفوس خود؛ آن گاه مباهله كنيم؛ و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم».

شأن نزول:

مباهله، آخرين راه‌

گفته‌اند: اين آيه و آيات قبل از آن درباره هيأت نجرانى مركب از «عاقب» و «سيّد» و گروهى كه با آنها بودند نازل شده است، آنها خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله رسيده، عرض كردند: آيا هرگز ديده‌اى فرزندى بدون پدر متولد شود؟ در اين هنگام آيه «انَّ مَثَلَ عِيْسى‌ عِنْدَ اللَّهِ ...» نازل شد و هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله آنها را به مباهله‌ [1] دعوت كرد. آنها تا فرداى آن روز از حضرتش مهلت خواستند و پس از مراجعه، به شخصيت‌هاى نجران، اسقف (روحانى بزرگشان) به آنها گفت:

«شما فردا به محمّد صلى الله عليه و آله نگاه كنيد، اگر با فرزندان و خانواده‌اش براى مباهله آمد،

[1] «مُباهَله» در اصل از ماده «بَهْل» (بر وزن اهل) به معنى رها كردن و قيد و بند را از چيزى برداشتن است، و به همين جهت هنگامى كه حيوانى را به حال خود واگذارنند، و پستان آن را در كيسه قرار ندهند، تا نوزادش بتواند به آزادى شير بنوشد، به آن «باهِل» مى‌گويند، و «ابْتِهال» در دعا به معنى تضرع و واگذارى كار به خدا است.

و اگر آن را گاهى به معنى هلاكت و لعن و دورى از خدا گرفته‌اند نيز به خاطر اين است كه رها كردن و واگذار كردن بنده به حال خود اين نتائج را به دنبال مى‌آورد، اين بود معنى «مباهله» از نظر ريشه لغت.

و از نظر مفهوم متداول كه از آيه فوق گرفته شده، به معنى نفرين كردن دو نفر به يكديگر است، بدين ترتيب، افرادى كه با هم گتفگو درباره يك مسأله مهم مذهبى دارند در يك جا جمع شوند و به درگاه خدا تضرع كنند و از او بخواهند كه دروغگو را رسوا سازد و مجازات كند.