بگو: «بار الها! اى مالك حكومتها! به هر كس بخواهى، حكومت مىبخشى؛ و از هر
كس بخواهى، حكومت را مىگيرى؛ هر كس را بخواهى، عزت مىدهى؛ و هر كه رابخواهى خوار
مىكنى. تمام خوبىها به دست توست؛ تو بر هر چيزى قادرى.
شب را در روز داخل مىكنى، و روز را در شب؛ و زنده را از مرده بيرون مىآورى،
و مرده را از زنده؛ و به هر كس بخواهى، بدون حساب، روزى مىبخشى.
شأن نزول:
پيروزى بر ايران و روم
مفسر معروف «طبرسى» در «مجمع البيان» دو شأن نزول براى آيه اوّل ذكر كرده است
كه هر دو يك حقيقت را تعقيب مىكنند:
1- هنگامى كه پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله «مكّه» را فتح نمود، به
مسلمانان نويد داد كه: به زودى كشورهاى ايران و روم نيز زير پرچم اسلام قرار
خواهند گرفت، منافقان كه دلهايشان به نور ايمان روشن نشده بود، و روح اسلام را
درك نكرده بودند، اين مطلب را اغراقآميز تلقى كرده و با تعجب گفتند: محمّد صلى
الله عليه و آله به «مدينه» و «مكّه» قانع نيست و طمع در فتح ايران و روم دارد در
اين هنگام، آيه اوّل نازل شد. [1]
2- هنگامى كه پيغمبر گرامى صلى الله عليه و آله به اتفاق مسلمانان مشغول حفر
خندق در اطراف «مدينه» بود و با نظم خاصى مسلمانان، گروه، گروه با سرعت و جديت،
مشغول حفر خندق بودند تا پيش از رسيدن سپاه دشمن، اين وسيله دفاعى، تكميل
[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛
«بحار الانوار»، ج 17، ص 169 و 170 و ج 20، ص 188 و 189.
نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 91