(7) هُوَ الَّذي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذينَ فِى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ‌ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْويلِهِ وَ ما يَعْلَمُ تَأْويلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ‌فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ‌

او كسى است كه اين كتاب (آسمانى) را بر تو نازل كرد؛ كه قسمتى از آن، آيات «محكم» (صريح و روشن) است؛ كه اساس اين كتاب مى‌باشد؛ و قسمتى از آن، «متشابه» است. اما آنها كه در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهاتند، تافتنه‌انگيزى كنند (و مردم را گمراه سازند)؛ و تفسير (نادرستى) براى آن مى‌طلبند؛ در حالى كه تفسير آنها را، جز خدا و راسخان در علم، نمى‌دانند. (آنها كه به دنبال‌درك اسرار آيات قرآن‌اند) مى‌گويند: «ما به همه آن ايمان آورديم؛ همه از طرف پروردگار ماست». و جز صاحبان عقل، متذكر نمى‌شوند.

شأن نزول:

دستاويز و بهانه‌جوئى اهل كتاب‌

در «تفسير نور الثقلين»، از كتاب «معانى الاخبار» از امام باقر عليه السلام حديثى به اين مضمون نقل شده: چند نفر از يهود به اتفاق «حُيَىّ بن اخطب» و برادرش، خدمت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله آمدند و حروف مقطعه «الم» را دست‌آويز خود قرار داده، گفتند:

طبق حساب ابجد، «الف» مساوى يك و «لام» مساوى 30 و «ميم» مساوى 40 مى‌باشد و به اين ترتيب خبر داده‌اى كه دوران بقاى امت تو بيش از هفتاد و يك سال نيست!

پيامبر صلى الله عليه و آله براى جلوگيرى از سوء استفاده آنها فرمود: شما چرا تنها «الم» را محاسبه كرده‌ايد، مگر در قرآن «المص و الر» و ساير حروف مقطعه نيست، اگر اين حروف اشاره به مدت بقاء امت من باشد، چرا همه را محاسبه نمى‌كنيد؟! (در صورتى كه منظور از اين حروف چيز ديگرى است) آيه فوق در اين مورد نازل شد. [1]

[1] «الميزان»، ج 18، ص 12 و 13؛ «تفسير على بن ابراهيم قمى»، ج 1، ص 223؛ «بحار الانوار»، ج 9، ص 209 و ج 89، ص 374؛ «درّ المنثور»، ج 1، ص 23 و ج 2، ص 5؛ «نور الثقلين»، ج 1، ص 27، 313 و 314 و ج 2، ص 3 و 4؛ «معانى الاخبار»، ص 23).