نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 79
تَعْلَمُونَ (281) وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ
تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ
اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد، و آنچه از
(مطالبات) ربا باقى مانده، رها كنيد؛ اگر ايمان داريد!
اگر (چنين) نمىكنيد، بدانيد خدا و رسولش، با شما پيكار خواهند كرد! و اگر
توبه كنيد، سرمايههاى شما، از آن شماست (اصل سرمايه، بدون سود) نه ستم مىكنيد، و
نه برشما ستم وارد مىشود.
و اگر (بدهكار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانايى، مهلت دهيد!
و (در صورتى كه به راستى قدرت پرداخت را ندارد،) براى خدا به او ببخشيد بهتر است؛
اگربدانيد!
و از روزى بپرهيزيد كه در آن روز، شما را به سوى خدا باز مىگردانند؛ سپس به
هر كس (پاداش) آنچه را انجام داده، بازپس داده مىشود؛ و به آنها ستم نخواهد شد.
شأن نزول:
ربا ممنوع!
در «تفسير على بن ابراهيم» آمده است: پس از نزول آيات ربا، شخصى به نام «خالد
بن وليد» خدمت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله حاضر شده عرضه داشت: پدرم چون با
«طائفه ثقيف» معاملات ربوى داشت و مطالباتش را وصول نكرده بود وصيت كرده است مبلغى
از سودهاى اموال او كه هنوز پرداخت نشده است، تحويل بگيرم آيا اين عمل براى من
جايز است؟
آيات فوق نازل شد و مردم را به شدت از اين كار نهى كرد. [1]
در روايت ديگرى آمده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله بعد از نزول اين آيه
فرمود: أَلا انَّ كُلَّ رِباً مِن رِبَا
الْجاهِلِيَّةِ مَوْضُوعٌ وَ أَوَّلُ رِباً أَضَعُهُ رِبَا الْعَبَّاسِ بْنِ
عَبْدُالْمُطُّلِبِ: «آگاه
[1] «تفسير على بن ابراهيم»، ج 1، ص
93؛ «مستدرك»، ج 13، ص 334؛ «وسائل الشيعه»، ج 18، ص 131؛ «بحار الانوار»، ج 100،
ص 118.
نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 79