(273) لِلْفُقَراءِ الَّذينَ أُحْصِرُوا في‌ سَبيلِ اللَّهِ لا يَسْتَطيعُونَ ضَرْباً فِى الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنِياءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسيماهُمْ لا يَسْئَلُونَ النَّاسَ‌إِلْحافاً وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليمٌ‌

(انفاق شما، بايد) براى نيازمندانى باشد كه در راه خدا، در تنگنا قرار گرفته‌اند؛ (ونمى‌توانند براى تأمين هزينه زندگى، دست به كسب و تجارتى بزنند؛) نمى‌توانند مسافرتى كنند (و سرمايه‌اى به دست آورند؛) و از شدت خويشتن‌دارى، افراد ناآگاه آنها را بى‌نياز مى‌پندارند؛ اما آنها را از چهره‌هايشان مى‌شناسى؛ و هرگز با اصرار چيزى از مردم نمى‌خواهند. (اين است مشخصات آنها!) و هر چيز خوبى در راه خدا انفاق كنيد، خداوند از آن آگاه است.

شأن نزول:

انفاق به فقراى آبرومند

از امام باقر عليه السلام چنين نقل شده است: اين آيه درباره اصحاب «صُفَّه» نازل شده (اصحاب صُفَّه حدود چهارصد نفر از مسلمانان «مكّه» و اطراف «مدينه» بودند كه نه خانه‌اى در «مدينه» داشتند و نه خويشاوندانى كه به منزل آنها بروند، از اين جهت در مسجد پيامبر مسكن گزيده بودند و آمادگى خود را براى شركت در ميدان‌هاى جهاد اعلام داشته بودند).

ولى چون اقامت آنها در مسجد با شئون مسجد سازگار نبود، دستور داده شد به صُفَّه (سكوى بزرگ و وسيع) كه در بيرون مسجد قرار داشت منتقل شوند، آيه فوق نازل شد، و به مردم دستور داد به اين دسته از برادران خود از كمك‌هاى ممكن مضايقه نكنند، آنها هم چنين كردند. [1]

بعضى‌ازمفسران تصريح كرده‌اند: آنهاپاسداران پيامبر صلى الله عليه و آله و محافظان او بوده‌اند. [2]

[1] «مجمع البيان»، «ابوالفتوح رازى»، «البحر المحيط»، «قرطبى»، «روح المعانى» و تفسيرهاى ديگر، ذيل آيه مورد بحث (با تفاوت‌هائى در عبارت).

[2] «تفسير فى ظلال القرآن»، ج 1، ص 462، ذيل آيه مورد بحث.