آنچه به مهاجران داده شده احساس نمى‌كنند و آنها را بر خود مقدم مى‌دارند هر چندخودشان بسيار نيازمند باشند؛ كسانى كه از بخل و حرص نفس خويش بازداشته شده‌اند رستگارانند!

شأن نزول:

محبّت خالص‌

مفسران در شأن نزول اين آيه، داستان‌هاى متعددى نقل كرده‌اند، «ابن عباس» مى‌گويد: پيغمبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله روز پيروزى بر يهود «بنى‌نضير» به انصار فرمود:

«اگر مايل هستيد اموال و خانه‌هايتان را با مهاجران تقسيم كنيد، و در اين غنائم با آنها شريك شويد، و اگر مى‌خواهيد اموال و خانه‌هايتان از آن شما باشد و از اين غنائم چيزى به شما داده نشود»؟!

انصار گفتند: هم اموال و خانه‌هايمان را با آنها تقسيم مى‌كنيم، و هم چشم داشتى به غنائم نداريم، و مهاجران را بر خود مقدم مى‌شمريم، آيه فوق نازل شد و اين روحيه عالى آنها را ستود. [1]

در حديث ديگرى مى‌خوانيم: كسى خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله آمد عرض كرد: گرسنه‌ام، پيغمبر صلى الله عليه و آله دستور داد از منزل غذائى براى او بياورند، ولى در منزل حضرت غذا نبود، فرمود: چه كسى امشب اين مرد را ميهمان مى‌كند؟ مردى از انصار، اعلام آمادگى كرد، و او را به منزل خويش برد، اما جز مقدار كمى غذا براى كودكان خود چيزى نداشت، سفارش كرد، غذا را براى ميهمان بياوريد، و چراغ را خاموش كرد و به همسرش گفت: كودكان را هر گونه ممكن است چاره كن تا خواب روند، سپس زن و مرد بر سر سفره نشستند و بى آن كه چيزى از غذا در دهان بگذارند دهان خود را تكان مى‌دادند، ميهمان گمان كرد آنها نيز همراه او غذا مى‌خورند، و به مقدار كافى خورد و سير شد، و آنها شب گرسنه خوابيدند، صبح خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله آمدند

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 19، ص 162؛ «تفسير ثعالبى»، ج 5، ص 410.