«بنى‌المصطلق» برود، ولى فرمود: شتابزده كارى انجام مده!

«خالد» شبانه به نزديكى قبيله رسيد، و مأموران اطلاعاتى خود را براى تحقيق فرستاد، آنها خبر آوردند كه «بنى‌المصطلق» به اسلام كاملًا وفادارند، و صداى اذان و نماز آنها را با گوش خود شنيده‌اند، صبحگاهان «خالد» شخصاً به سراغ آنها آمد، و صدق گفتار مخبرين را ملاحظه كرد، به خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله بازگشت و ماجرا را به عرض رسانيد، در اين هنگام، آيه فوق نازل شد، و به دنبال آن پيامبر مى‌فرمود:

التَّأَنِّى مِنَ اللَّهِ، وَ الْعَجَلَةُ مِنَ الشَّيْطانِ!:

«درنگ كردن و تحقيق، از سوى خدا است و عجله از شيطان است»! [1]

شأن نزول ديگرى كه فقط، بعضى از مفسران به آن اشاره كرده‌اند، اين است: آيه در مورد «ماريه» همسر پيامبر صلى الله عليه و آله (مادر ابراهيم) نازل شد، زيرا خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله عرض كردند: او پسر عموئى دارد كه گاه و بى‌گاه به سراغش مى‌آيد (و روابط نامشروعى در ميان است)، پيامبر، على عليه السلام را فرا خواند فرمود: برادرم! اين شمشير را بگير، اگر او را نزد «ماريه» يافتى به قتل برسان!

اميرمؤمنان على عليه السلام عرض كرد: اى رسول خدا! من مأمورم كه مانند «سكه تفتيده» [2] دستور شما را پياده كنم، يا اين كه شخص حاضر چيزى مى‌بيند كه غائب نمى‌بيند؟ (با تحقيق بيشتر انجام وظيفه كنم).

فرمود: نه! بر اساس اين كه حاضر چيزى مى‌بيند كه غائب نمى‌بيند عمل كن!

على عليه السلام مى‌فرمايد: شمشير را به كمر بستم و به سراغ او آمدم، ديدم نزد «ماريه» است، شمشير را كشيدم، او فرار كرد و از نخلى بالا رفت، سپس خود را از بالا به زير

[1] «قرطبى»، ج 9، ص 6131.

[2] «سكه» در لغت عرب به معنى وسيله‌اى است كه با آن پول‌ها را نقش مى‌زنند، و براى اين منظور آن را داغ مى‌كنند تا نقش خود را دقيقاً بر درهم ودينار منتقل كند، و منظور از اين تعبير اين است كه: بايد دستور بى‌چون و چرا، و بدون بررسى مجدد، اجرا شود.