را فقط به خاطر اللّه انجام مى‌دهم، اما هنگامى كه مردم از اين اعمال من سخن مى‌گويند و ستايش مى‌كنند، مسرور و خوشحال مى‌شوم، اين اعمال من چگونه است؟

پيامبر صلى الله عليه و آله سكوت فرموده سخنى نگفت، تا اين كه: آيه فوق نازل شد و به اين سؤال پاسخ داد (كه تنها عملى مقبول درگاه خدا است كه با اخلاص كامل همراه باشد). [1]

بدون شك منظور از اين روايت، آن حالت سرور غير اختيارى نيست، بلكه حالتى است كه انگيزه عمل انسان گردد و يا حكايت از عدم خلوص نيت كند.

عمل خالص، تا آن حدّ در اسلام مورد اهميت است كه: در حديثى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم:

مَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِيْنَ يَوْماً فَجَّرَ اللَّهُ يَنابِيْعَ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلبِهِ عَلى‌ لِسانِهِ:

«كسى كه چهل روز اعمال خود را خالصانه انجام دهد، خداوند چشمه‌هاى حكمت و دانش را از قلبش بر زبانش مى‌گشايد». [2]

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 67، ص 221، ج 69، ص 282، و ج 81، ص 384؛ «نور الثقلين»، ج 3، ص 316؛ «قرطبى»، ج 11، ص 70.

[2] «سفينة البحار»، ج 1، ص 408؛ «بحار الانوار»، ج 67، ص 249؛ «مستدرك سفينة البحار»، ج 2، ص 357، ج 3، ص 147، با اندكى تفاوت؛ «درّ المنثور»، ج 1، ص 350، با اندكى تفاوت.