(184) أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذيرٌ مُبينٌ‌

آيا فكر نكردند كه همنشين آنها (پيامبر) هيچ گونه (اثرى از) جنون ندارد؟! او فقط بيم دهنده آشكارى است.

شأن نزول:

رفيق شما ديوانه نيست‌

مفسران اسلامى چنين نقل كرده‌اند: پيامبر صلى الله عليه و آله هنگامى كه در «مكّه» بود، شبى بر كوه صفا بر آمد و مردم را به سوى توحيد و يكتاپرستى دعوت نمود، مخصوصاً تمامى طوائف قريش را صدا زد و آنها را از مجازات الهى برحذر داشت، تا مقدار زيادى از شب گذشت، بت‌پرستان «مكّه» گفتند:

انَّ صاحِبَنا قَدْ جُنَّ باتَ لَيْلًا يَصُوتُ الَى الصَّباحِ!:

«رفيق ما ديوانه شده، از شب تا صبح نعره مى‌كشيد»! در اين موقع آيه فوق نازل شد و به آنها در اين زمينه پاسخ دندان شكنى داد. [1]

با اين كه آيه شأن نزول خاصى دارد، در عين حال چون دعوت به شناخت پيامبر صلى الله عليه و آله و هدف آفرينش و آمادگى براى زندگى ديگر مى‌كند، با بحث‌هاى گذشته كه پيرامون «گروه دوزخى و بهشتى» سخن مى‌گفت، پيوند روشنى دارد.

(187) يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ رَبِّي لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِى السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتيكُمْ إِلَّا بَغْتَةًيَسْئَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ‌

درباره قيامت از تو سؤال مى‌كنند، كى فرا مى‌رسد؟ بگو: «علمش فقط نزدپروردگار من است؛ و هيچ كس جز او (نمى‌تواند) وقت آن را آشكار سازد؛ (حتى) بر آسمان‌ها و زمين، سنگين است؛ و جز به طور ناگهانى، به سراغ شما نمى‌آيد»! (باز) از تو سؤال مى‌كنند،

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 9، ص 95؛ «درّ المنثور»، ج 3، ص 149.