را بست و كليد را به «عثمان بن طلحه» تحويل داد، در حالى كه آيه مورد بحث را تلاوت مى‌نمود: إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الأَماناتِ إِلى‌ أَهْلِها ...». [1]- [2]

ا 60 أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُريدُونَ أَنْ يَتَحاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَ يُريدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلالًا بَعيداً

آيا نديدى كسانى را كه گمان مى‌كنند به آنچه (از كتاب‌هاى آسمانى كه) بر تو و به آنچه پيش از تو نازل شده، ايمان آورده‌اند، ولى مى‌خواهند براى داورى نزد طاغوت و حكّام‌باطل بروند؟! با اين كه به آنها دستور داده شده كه به طاغوت كافر شوند. اما شيطان مى‌خواهد آنان را گمراه كند. و به بيراهه‌هاى دور دستى بيفكند.

شأن نزول:

داورى خواستن از طاغوت ممنوع‌

يكى از يهوديان «مدينه» با يكى از مسلمانان منافق اختلافى داشت، بنا را بر اين گذاشتند كه يك نفر را به عنوان داور در ميان خود انتخاب كنند.

مرد يهودى چون به عدالت و بى نظرى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله اطمينان داشت گفت:

من به داورى پيامبر صلى الله عليه و آله شما راضيم.

ولى مرد منافق يكى از بزرگان يهود به نام «كعب بن اشرف» را انتخاب كرد؛ زيرا مى‌دانست مى‌تواند با هديه، نظر او را به سوى خود جلب كند، و به اين ترتيب، با داورى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مخالفت كرد، آيه شريفه نازل شد و چنين افرادى را شديداً سرزنش كرد. [3]

[1] بعضى از مفسران معتقدند: اين آيه قبل از «فتح مكّه» نازل شده و شأن نزول فوق را صحيح نمى‌دانند، ولى چه شأن نزول فوق صحيح باشد يا نباشد، تأثيرى در قانون مهمى كه از آيه استفاده مى‌شود، ندارد.

[2] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحر المحيط»، ج 3، ص 682، ذيل آيه مورد بحث؛ «درّ المنثور»، ج 2، ص 174.

[3] «مجمع البيان»- شأن نزول فوق از اكثر مفسران نقل شده است؛ «بحر المحيط»، ج 3، ص 682، ذيل آيه مورد بحث؛ «تفسير قرطبى»، ج 5، ص 263، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 9، ص 75 و 194 (با تفاوت)، ج 22، ص 93 (با تفاوت).