3. مشكلات خود ساخته‌

بسيارى از مشكلات و ناملايماتى كه گرفتار آن هستيم ساخته و پرداخته خود ماست. قرآن مجيد در آيه 79 سوره نساء در اين رابطه مى‌فرمايد:

« «مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ»؛ (آرى!) آنچه از نيكيها به تو مى‌رسد، از طرف خداست؛ و آنچه از بدى به تو مى‌رسد، از سوى خود توست».

از آنجا كه مقدّمات و زمينه‌هاى خوبيها را پروردگار فراهم مى‌كند، بدين جهت خداوند نيكيها را به خود اسناد مى‌دهد. و چون مشكلات و سختيها بر اثر سوء اختيار خود ماست، و لهذا آنها را به خود ما نسبت مى‌دهد. مثلًا انسانى كه بدون مطالعه كافى، و بى آنكه با كسى مشورت نمايد، كار و كسبى فراهم مى‌كند و پس از مدّتى بر اثر كم تجربگى، و ناآگاهى به فنون كار ورشكست مى‌شود، و فرياد اعتراضش گوش فلك را كر مى‌كند، مشكل اين شخص از سوء تدبير و انديشه خود او نشأت گرفته است، و لذا نبايد جز خويشتن كسى را ملامت كند.

يكى از بلاهاى دامنگير بشر، مخصوصاً در مناطق زلزله‌خيز، مشكلات و خسارات ناشى از زلزله است. زلزله‌اى كه چند سال پيش در بم آمد متأسّفانه 40 هزار كشته بر جاى گذاشت، و هنوز پس از چندين سال آثار آن از بين نرفته است، امّا مشابه همان زلزله بلكه با شدّت بيشتر در كشور ژاپن به وقوع پيوست، ولى تلفات آن از انگشتان دست تجاوز نمى‌كرد. چرا؟ بخاطر اينكه آنها پيش‌بينى چنين حوادثى را مى‌كنند، و بر اساس آن ساختمانهاى مستحكمى مى‌سازند، كه در برابر زلزله مقاوم هستند. اگر در كشور ما، بودجه اين همه سمينارها و مسافرتهاى خارجى و مانند آن، كه بسيارى از آنها غيرضروى است، صرف بناها و استحكام ساختمانها گردد، بدون شك شاهد اين همه تلفات جانى و مالى زلزله‌هاى مختلف نخواهيم بود. راستى زلزله تهران كه هر از چندى پيرامون آن سخن گفته مى‌شود، اگر بوقوع بپيوندد، چه فاجعه عظيمى رخ خواهد داد؟