نشده است!

در حالى كه حتّى در يك قرن و كمتر از آن گاهى چنان قيافه زندگى اجتماعى انسان در همه مراحل عوض مى‌شود كه با گذشته اصلًا قابل مقايسه نيست.

همين دو تفاوت بزرگ است كه زندگى اجتماعى انسان را از ديگر جانداران ممتاز مى‌كند.

از اصل بحث دور نشويم، بطور خلاصه: انسان هر نوع تكاملى چه در جنبه‌هاى فكرى و عملى و اخلاقى، و چه در قسمتهاى مادى و صنعتى، و چه در قسمتهاى ديگر پيدا كرده مديون اجتماع است؛ وبدون اجتماع، مدنيّت و انسانيّت و مانند اينها ابداً مفهومى نخواهد داشت.

سرچشمه پيدايش اجتماع‌

درباره اينكه چرا انسان به زندگى اجتماعى تن در داده و قيود و مقررات نسبتاً مشكل آن را پذيرفته است، در ميان جامعه‌شناسان سخن بسيار است كه بعنوان نمونه نظرات زير را مى‌توان يادآور شد:

1- بعضى معتقدند حس همبستگى جزو سرشت انسان است و مطابق يك الهام غريزى به دنبال اجتماع مى‌رود.

2- بعضى ديگر مى‌گويند: ترس از عوامل وحشتناك طبيعى و حيوانات وحشى عامل نخستين تمايل انسان به زندگى اجتماعى بوده است.

3- بعضى ديگر معتقدند «غريزه استخدام» كه در وجود انسان نهفته‌