«مُجالَسَةُ الْاشْرارِ ثُورِثُ سُوءَ الظَّنِّ بِالْاخْيارِ» [1]

همنشينى با بدان باعث بدبينى به نيكان مى‌گردد!

7- گاهى سوء ظن يك‌ سرچشمه واقعى‌ نيز ممكن است داشته باشد. يعنى فساد بر اهل زمان يا مكانى غلبه پيدا كند كه انسان روى اصل عقلى‌

«الظَّنُّ يُلْحِقُ الشَيْ‌ءَ بِالْاعَمِّ الْاغْلَبِ؛

گمان، هر چيزى را به نمونه شايع آن ملحق مى‌سازد» نسبت به همه بدبين مى‌گردد.

زيانهاى اجتماعى بدبينى‌

زيانهاى اجتماعى اين انحراف اخلاقى، فوق‌العاده زياد و اثر نامطلوب آن وسيع و دامنه‌دار است، از جمله اينكه:

1- سوء ظن موجب‌ عدم درك صحيح اجتماعى‌ است، زيرا كسانى كه گرفتار چنين حالتى هستند و با چشم بدبينى به همه‌چيز مى‌نگرند در تشخيص وضع اشخاص، حوادث و رويدادها، علل و انگيزه واقعى فعاليتهايى كه در صحنه اجتماع روى مى‌دهد گرفتار اشتباهات فراوانى مى‌شوند و در يك جهان خيالى برخلاف آنچه در واقع وجود دارد زندگى مى‌كنند، و همين «عدم درك صحيح واقعيات» مسلماً سبب عقب‌ماندگى، عدم بهره‌بردارى از فرصتها و از افراد با ارزش و درماندگى در برابر حوادث خواهد گرديد.

2- بدبينى و سوء ظن‌ بزرگترين مانع همكاريهاى اجتماعى‌

[1]. مجلسى، بحار الانوار 74/ 197، روايت 31.