كوتاهى نكرده باشد، لازم نيست دوباره از مال خود بپردازد.

مسأله 1651. كسى كه بدهكار است و نمى‌تواند بدهى خود را بدهد، مى‌تواند براى دادن قرض خود، زكات بگيرد، هر چند مخارج سال خود را داشته باشد، به شرط اين‌كه مالى را كه قرض كرده در معصيت خرج نكرده باشد.

مسأله 1652. مسافرى كه خرجى او تمام شده، يا اموالش به سرقت رفته، يا مركبش از كار افتاده، چنانچه سفر او سفر معصيت نباشد و نتواند با فروختن چيزى يا قرض كردن مالى خود را به مقصد برساند، مى‌تواند زكات بگيرد، هر چند در وطن خود فقير نباشد؛ و لازم نيست بعد از رسيدن به وطن مقدارى را كه از باب زكات گرفته برگرداند، ولى اگر بعد از رسيدن به وطن چيزى از زكات زياد آمده باشد بايد آن را به حاكم شرع بدهد و بگويد زكات است.

مستحقّين زكات‌

مسأله 1653. مستحقّين زكات بايد شرايط زير را داشته باشند:

اوّل‌، ايمان به خدا و پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمّه دوازده‌گانه عليهم السلام؛ به اطفال يا ديوانگانى كه از مسلمانان شيعه فقير باشند مى‌توان زكات داد، منتهى بايد زكات را به دست ولىّ آنها بدهند، خواه به نيّت تمليك به طفل يا ديوانه باشد يا به قصد مصرف كردن درباره آنها؛ و اگر به ولىّ دسترسى ندارد مى‌تواند خودش يا به وسيله يك نفر امين زكات را براى احتياجات آنها صرف كند.

مسأله 1654. دوم‌، دادن زكات بايد مايه كمك به گناه نشود، بنابراين زكات را به كسى كه آن را در معصيت صرف مى‌كند نمى‌توان داد و احتياط واجب آن است به شرابخوار نيز زكات ندهند.

مسأله 1655. در زكات عدالت شرط نيست، همچنين عدم ارتكاب گناهان كبيره.

مسأله 1656. سوم‌، واجب‌النّفقه نبودن، يعنى زكات را نمى‌توان به فرزند و همسر و پدر و مادر داد؛ ولى اگر آنها بدهكار باشند و نتوانند بدهى خود را بپردازند زكات را