نام کتاب : دائرة المعارف فقه مقارن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 619
جاى گيرد.
بر اساس آنچه در كتاب «جاهليّت و
اسلام» تأليف علّامه يحيى نورى، ص 400 آمده: «نام
ديگر آن «صندوق شهادت» است كه نسخههاى تورات و كتب مورد استناد دينى يهود در آن
قرار داشت و در واقعه حمله دوم بختنّصر به فلسطين (سال 568 ق م) و منهدم شدن
معابد، ضمن آتشسوزىها و تخريبها نابود شد. بر اساس آنچه در قاموس كتاب مقدّس
آمده: «تابوت عهد، صندوقى است كه موسى عليه السلام به امر حق تعالى آن را ساخت و
قوطى منّ (ظرفى كه حاوى مقدارى از آن منّى بوده كه در بيابان بر بنى اسرائيل نازل
مىشد) و عصا و دو لوح عهد كه احكام عشره بر آنها مكتوب بود را در آن گذارد و در
پهلوى آن كتاب تورات را جاى داد. وقتى كه اسرائيليان در «افيق» (يكى از شهرهاى
قديم فلسطين اشغالى) مغلوب شدند تابوت به دست فلسطينيان افتاد كه بر اثر آن به
بلاها و امراض مهلكه مبتلا شدند لذا به ناچار آن را با عزّت به سرزمين اسرائيل
برگشت دادند. وقتى داوود عليه السلام در اورشليم ساكن شد تابوت را بدانجا منتقل
كرد و تا زمان بنا شدن هيكل در همانجا بود و بعد از آن در هيكل گذاشته شد و دور
نيست كه مَنَسّى (يكى از پادشاهان يهودا: 687- 642 ق م) آن را به جاى ديگر برد
لكن يوشيا (يكى ديگر از پادشاهان يهودا: 640- 609 ق م) آن را دوباره بجاى خود
برگرداند ولى پس از يوشيا معلوم نيست كه آيا هنگام اسارت به بابل (سال 598 ق م) به
بابل برده شد و يا پنهان گشت، همين قدر مسلّم است كه در هيكلى كه پس از مراجعت از
اسارت بابل به فرمان كوروش ساخته شد (هيكل ثانى) وجود نداشت. (رجوع شود به قاموس
كتاب مقدّس، ص 237- 238).
از بيانات مزبور بدست مىآيد كه تابوت عهد، لااقل تا زمان فوت يوشيا (609 ق م)
وجود داشت.
آنچه از قرآن كريم استفاده مىشود اين است كه «تابوت» اوّلًا: برخوردار از
سكينهاى از جانب پروردگار بود كه سبب آرامش و قوّت قلب بنى اسرائيل در جنگها و
حوادث مىشد و ثانياً:
يادگارهايى از خاندان موسى و خاندان هارون در آن قرار داشت «فِيهِ سَكِينَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ بَقِيَّةٌ مِمَّا تَرَكَ
آلُ مُوسى وَ آلُ هارُونَ» و ثالثاً:
فرشتگان آن را حمل مىكردند
«تَحْمِلُهُ الْمَلائِكَةُ» و رابعاً: اين
تابوت مدتى مفقود شده بود و يكى از پيامبران (شموئيل) از بازگشت آن خبر داده بود و
خامساً: بازگشت آن نشانه پادشاهى يكى از پادشاهانى (طالوت) بود كه از جانب
پروردگار براى حاكميت و رهبرى منصوب شد «وَ
قالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طالُوتَ مَلِكاً ... إِنَّ
آيَةَ مُلْكِهِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ».
از روايات معتبرى كه در ذيل آيات مزبور وارد شد بدست مىآيد كه «تابوت»
اوّلًا: صندوقى بود سه ذراع در دو زراع و ثانياً: محتويات آن عبارت بود از عصاى
موسى و سكينه و ثالثاً: سكينه عبارت بود از روح خدا كه سخن مىگفت و هرگاه بنى
اسرائيل در چيزى اختلاف مىكردند با آنها تكلّم مىكرد و از مرادشان خبر مىداد
(تفسير كنز الدقائق، ج 2، ص
نام کتاب : دائرة المعارف فقه مقارن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 619