3. ناسازگارى با جهانى و جاودانى بودن اسلام‌

قبول اينكه اسلام خاتم اديان است، اقتضا دارد كه احكامى جهانى و جاودانى داشته باشد. اين سخن با پذيرش انسداد باب اجتهاد، و اكتفا كردن به فتاواى گذشتگان به هيچ وجه همخوانى ندارد.

پذيرش اين نظر به مثابه خروج از چرخه زندگى جهانى است. دينى كه نتواند وظايف انسانها را در تمام مكانها و همه ازمنه تبيين كند، و حكم فعاليتها و تلاشهاى آنان را ارائه دهد، دينى است موسمى و مقطعى، براى جامعه‌اى خاص، در دورانى مخصوص، كه زمان آن نيز سپرى شده است و اين همان تهمتى است كه دشمنان به اسلام مى‌زنند.

4. تضادّ گفتار و عمل‌

گاه به نظر مى‌رسد قائلان به‌ انسداد باب اجتهاد مانند جبريّون‌ در باب اعتقادات هستند؛ جبرى‌ها در بحث و سخن، قائل به جبرند، اما در مرحله عمل، به اختيار تن مى‌دهند؛ زيرا هرگاه شخصى به حقوقشان تجاوز كند، فرياد مى‌زنند، اعتراض مى‌كنند و اگر در خيابان راه بروند به محض ديدن اتومبيل به پياده رو مى‌روند، اينها در عمل با اختياريون فرقى ندارند، ولى در گفتار با آنها مخالفند.

بسيارى از قائلين به انسداد باب اجتهاد نيز به هنگام عمل، انفتاحى‌اند يعنى مى‌كوشند وظيفه خود را پيدا كنند و براى بسيارى از امور سياسى، اجتماعى، اقتصادى و ... از قرآن و روايات دليل اقامه كنند، كتاب بنويسند، فتوا دهند، ولى در مقام سخن گفتن قائل به انسدادند.

به طور قطع مى‌توان گفت، از نظر پيروان مكتب اهل بيت عليهم السلام‌ باب اجتهاد در همه علوم اسلامى و همه زمانها و براى همه كس باز است و هيچ يك از فقهاى اين مذهب در هيچ زمانى قائل به مسدود بودن باب اجتهاد در مسائل شرعى نبوده‌اند.

نكته جالب در فقهِ‌ پيروان مكتب اهل بيت عليهم السلام اين است كه آنها عموماً تقليد از ميت را به صورت ابتدايى حرام مى‌دانند و بر تقليد از مجتهد زنده تأكيد مى‌ورزند. مفهوم اين سخن، آن است كه: در هر عصر و زمان بايد مجتهدانى وجود داشته باشند كه مردم از آنها پيروى كنند و اين مسأله در ميان آنها اجماعى و از تعليمات ائمّه اهل بيت عليهم السلام است.

ادلّه انفتاح در مسائل عقيدتى و اصول دين، بسيار روشن و واضح است و اما در مسائل فروع كه مورد گفتگوى ماست ذيلًا به ادله آن اشاره مى‌كنيم.

1. آيات‌

الف) عموميّت خطابات قرآنى‌

خطاب‌هايى كه در قرآن مجيد در زمينه احكام آمده و همچنين در سنّت نبوى و ائمّه اهل بيت عليهم السلام‌