همانها كه از هواى نفس پيروى كردند و كارهايشان افراطى است» [1].

حديث: «الفَقْرُ فَخْرِى‌؛ فقر افتخار من است» از پيامبر اسلام معروف است.

و حديث: «مَنْ أحَبَّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَلْيَسْتَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَابَاً؛ آن كس كه ما را دوست دارد پوششى براى فقر آماده سازد» [2]، در نهج البلاغه از على عليه السلام نقل شده، و امثال آن در منابع مذهبى، همه روشنگر اين واقعيّت است كه خواسته‌اند طبقات رنجديده و محروم را به تحمّل محروميّتها عادت دهند تا ديگران بتوانند به اغراض خود برسند!

تفسير و توضيح:

شكّى نيست كه اين قضاوت حدّاقل نتيجه يك مطالعه زودگذر و محدود در اين زمينه بوده است، و با مطالعه همه جانبه، در مجموع آيات و رواياتى كه در اين قسمت وارد شده، حقيقت روشن مى‌گردد، زيرا در بسيارى از آيات قرآن و روايات، ستايش از ثروت و مذمّت شديد از فقر نيز ديده مى‌شود:

1- در آيات وصيّت، از مال، تعبير به‌ «خير» شده است:

« «كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ ...»؛ بر شما نوشته شده: هنگامى كه يكى از شما را مرگ فرا رسد اگر چيز خوبى از خود به جاى گذارده وصيّت كند» [3]

2- در مورد ديگر، اموالى كه در راه صحيح به كار گرفته شود با صراحت يك وسيله تقرّب و نزديكى به پروردگار و سبب پاداشهاى بزرگ الهى شمرده شده است:

« «وَ مَآ أَمْوالُكُمْ وَ لَآاوْلادُكُمْ بِالَّتى تُقَرِّبُكُمْ عِنْدَنَا زُلْفَى‌ إِلَّا مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً

[1] سوره كهف، آيه 28.

[2] نهج البلاغه، كلمات قصار 112.

[3] سوره بقره، آيه 180.