تأثير معنوى شفاعت:

آنچه در مورد روايات شفاعت آورديم، قسمت كمى از آن بود، كه به خاطر نكات خاصّى كه متناسب با بحث ما بود، انتخاب گرديد و گرنه روايات شفاعت به مرحله تواتر رسيده است.

«نووى» شافعى‌ [1] در شرح صحيح مسلم از قاضى عياض دانشمند معروف اهل سنّت نقل مى‌كند كه مى‌گويد:

روايات شفاعت متواتر است.

حتّى پيروان‌ «ابن تَيميّه» (متوفّاى سال 728 هجرى) و «محمّد بن عبد الوهّاب» (متوفّاى سال 1206) كه در اين گونه مسائل سختگيرى و تعصّب خاصّى دارند، به تواتر اين روايات اعتراف كرده‌اند.

در كتاب‌ «فتح المجيد» تأليف شيخ عبد الرحمن بن حسن كه از معروفترين كتب‌ «وهّابيّه» است و هم‌اكنون در بسيارى از مدارس دينى‌ «حجاز» به عنوان يك كتاب درسى شناخته مى‌شود، از «ابن قيّم» چنين نقل شده است:

«احاديث از پيامبر صلى الله عليه و آله در زمينه شفاعت مجرمان، متواتر است و صحابه او و عموم اهل سنّت بر اين موضوع اجماع دارند، و منكر آن را بدعت‌گزار مى‌دانند و به او انتقاد مى‌كنند و او را گمراه مى‌شمرند». [2]

اكنون پيش از آن كه به بحث درباره اثرات اجتماعى و روانى شفاعت بپردازيم و ايرادهاى چهارگانه را در شعاع فلسفه شفاعت مورد بررسى قرار دهيم، نگاهى به آثار معنوى آن از نظر منطق خداپرستان و معتقدان به شفاعت مى‌كنيم، كه اين نگاه،

[1]. نام او يحيى بن شرف از علماى قرن هفتم هجرى است و چون در شهرك «نوى» نزديك دمشق متولّدشد به «نووى» معروف است.

[2]. فتح المجيد، ص 211.