نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 566
اين احتمال در معنى جمله بالا نيز وجود دارد كه منظور از شناختن قدر خويش آن
است كه انسان فراموش نكند كه تنها اين جسم و مادّه نيست تا خود را با امور بىارزش
يا كم ارزش مادّى مبادله كند! او گوهر گرانبهايى دارد كه از عالم بالا و جهان ديگر
است، او نماينده خدا در زمين و «خليفة اللّه فى ارضه» مىباشد، او مرغ باغ ملكوت
است و نه از عالم خاك، هر چند براى چند روز در قفس بدن به خاطر كسب كمال جاى گرفته
است. بنا بر اين عالم و دانشمند واقعى كسى است كه اين قدر و منزلت را بشناسد و
موهبت لباس كرّمنا را كه خدا بر قامت او پوشانده است ارج نهد و جاهل و بىخبر كسى
است كه اين مقام والا را ناديده بگيرد و در پرتگاه شهوات و هواى نفس سقوط كند! ولى
با توجه به جمله «من اقتصر على قدره كان ابقى له» و همچنين جمله معروفى كه در
افواه دانشمندان به صورت يك برداشت از اين احاديث شهرت يافته كه مىگويد: «العالم
من عرف قدره و لم يتجاوز حدّه، عالم (يا عاقل) كسى است كه قدر خود را بداند و از
حدّ خويش تجاوز نكند!» معنى اول مناسبتر به نظر مىرسد.
توجّه به محتواى خطبه كه ناظر به ماجراهايى مانند ماجراى «طلحه و زبير» و
توقّعات بىجاى آنهاست نيز مؤيّد همين تفسير است.
2- اعتدال، صراط مستقيم الهى است
يك نگاه به جهان آفرينش نشان مىدهد كه مسأله اعتدال و تعادل در ميان نيروها،
اصل اساسى بقاى اين جهان است.
منظومههاى عظيم آسمان را تعادل قوّه جاذبه و دافعه نگه مىدارد كه اگر يكى از
اين دو بر ديگرى پيشى گيرد يا چنان متلاشى و از هم دور مىشوند كه اثرى از آنها
باقى نمىماند و يا چنان نزديك شده و با هم تصادم مىكنند كه سبب انفجار و نابودى
آنها مىشود.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 566