نمودند و به اين ترتيب هشت هزار نفر از سپاه دوازده هزار نفرى آنان برگشتند (و طبق روايتى امام پرچمى در گوشه‌اى از ميدان برافراشت و به توّابين دستور داد كنار آن پرچم قرار گيرند) و بعد از آن كه از هدايت باقيمانده آن گروه لجوج و خشك و نادان مأيوس شد، چاره‌اى جز جنگ نمى‌ديد، امّا در عين حال فرمود:

«تا آنها آغاز به جنگ نكنند شما آغاز نكنيد» همان كارى كه در جنگهاى «جمل و صفّين» انجام داد، او مى‌خواست هرگز آغازگر جنگ نباشد.

سرانجام «خوارج» حمله را شروع كردند كه با عكس العمل شديد و دفاع كوبنده لشكر امام روبرو شدند و در مدّت كوتاهى تمام چهار هزار نفر- جز نه نفر كه فرار نمودند- كشته شدند و از سپاه امام بيش از نه نفر كشته نشدند و صدق كلام آن حضرت كه قبلا فرموده بود: «از اين مهلكه از آنها ده نفر رهايى نمى‌يابند و از شما هم ده نفر كشته نمى‌شوند» آشكار شد. [1] اين جنگ در روز نهم ماه صفر (سال 38 يا 39) هجرى واقع شد و تمام مدّت جنگ ساعتى بيش نبود. [2]

[1] نهج البلاغه، خطبه 59.

[2] كامل ابن اثير، جلد 3، شرح خويى بر نهج البلاغه و طبرى، جلد 4، فروغ ولايت و مروج الذّهب، جلد 2 (با تلخيص).