شود همان مسأله خلافت و جانشينى رسول اللّه (ص) است و غير آن شايسته نيست كه همرديف اين امور گردد.

سرانجام در آخرين جمله، گويى مردم قدرنشناس زمان خود را مخاطب ساخته و مى‌فرمايد: «هم اكنون كه حق به اهلش باز گشته و به جايگاه اصلى منتقل شده چرا كوتاهى و سستى و پراكندگى داريد و قدر اين نعمت عظيم را نمى‌شناسيد؟» (الآن اذ رجع الحقّ الى اهله و نقل الى منتقله). [1] از آنچه در بالا در باره وصيّت و وراثت گفته شد به خوبى روشن مى‌شود كه منظور از حق در اين جا همان حقّ خلافت و ولايت است كه اهل بيت نسبت به آن از همه شايسته‌تر بودند و در واقع قبايى بود كه تنها به قامت آنها راست مى‌آمد.

نكته‌ها

1- عظمت اهل بيت در قرآن و روايات اسلامى‌

تعبيراتى كه در آيات قرآن مجيد و روايات اسلامى در باره اهل بيت آمده، بسيار والا و شگفت‌انگيز است.

آيه تطهير به روشنى مى‌گويد كه اهل بيت پيامبر (ص) از هر پليدى و آلودگى پاك و منزّه و به تعبيرى ديگر معصومند «إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً». [2] آيه مباهله، على (ع) را به منزله نفس نفيس و جان پاك پيغمبر، و فاطمه زهرا و

[1] اين جمله محذوفى دارد و در تقدير تقريبا چنين است: الآن اذ رجع الحقّ الى اهله لم لا تؤدّون حقّه و در مصادر نهج البلاغه تقدير آن چنين آمده است: الآن اذ رجع الحقّ الى اهله من اهل بيت النّبوّة يجرى ما يجرى من الحوادث و يقع ما يقع من الاختلاف؟

(مصادر نهج البلاغه، جلد اوّل، صفحه 302) و نتيجه هر دو يكى است.

[2] سوره احزاب، آيه 33.