تمام موارد نسخ، در واقع همين گونه است، البته مباحث نسخ بسيار گسترده است كه در اين مختصر نمى‌گنجد تنها منظور اشاره به اصل فلسفه نسخ بود. [1]

5- تواريخ و مثالهاى زيباى قرآن‌

قسمت مهمّى از قرآن مجيد را تاريخ امتهاى پيشين به ويژه انبياى بزرگ الهى تشكيل مى‌دهد كه مملوّ است از درسهاى عبرت و نكات آموزنده و تجربه‌هاى پر ارزش براى هر زمان و هر مكان، و درست به همين دليل قرآن به سراغ آنها رفته و در سوره‌هاى مختلف به شرح آن پرداخته و حتّى گاهى تاريخ يك پيامبر (مانند ابراهيم و نوح و موسى و عيسى عليهم السلام) را در سوره‌هاى مختلف تكرار مى‌كند البته نه تكرار، بلكه از زاويه‌هاى متفاوت به آن مى‌نگرد و مى‌فرمايد: «لَقَدْ كانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبابِ»، در داستانهاى زندگى آنها درسهاى عبرتى براى خردمندان است». [2] گاه، از آن هم فراتر مى‌رود و علاوه بر تاريخ مدوّن، انسانها را به مطالعه آثار باقيمانده در گوشه و كنار جهان از اقوام پيشين كه در حقيقت نوعى تاريخ تكوينى و زنده و گوياست دعوت مى‌كند و مى‌فرمايد: «قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلُ»، بگو در روى زمين سير كنيد و پايان كار اقوام پيشين را بنگريد (و از آن عبرت بگيريد)». [3] قرآن در كنار اين تاريخها از مثالهاى فراوانى نيز براى هدايت انسانها كمك مى‌گيرد، اين مثالها گاهى نمونه‌هايى هستند از زندگى واقعى بعضى از انسانها و

[1] براى توضيح بيشتر مى‌توانيد به تفسير نمونه، جلد 1، صفحه 390 مراجعه كنيد (ذيل آيه 106، سوره بقره).

[2] سوره يوسف، آيه 111.

[3] سوره روم، آيه 42.