گناهان صغيره همان است كه در آيه 32 سوره نجم به عنوان «اللّمم» به آن اشاره شده است: «الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ».

بعضى از مفسّران، لمم را به نيّت معصيت بدون انجام آن يا گناهان كم اهميّت، تفسير كرده‌اند.

14- «برخى انجام كمش مورد قبول و مقدار بيشترش مجاز و خوب است» (و بين مقبول فى ادناه، موسّع فى اقصاه).

اين تعبير اشاره به اعمال و برنامه‌هايى است كه مقدار كمش مورد تأكيد واقع شده است ولى مردم در انجام هر چه بيشتر آن آزادند. بعضى از مفسّران نهج البلاغه، مثال آن را تلاوت قرآن گفته‌اند كه به حكم‌ «فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ»، تلاوت كنيد آنچه از قرآن براى شما ميسّر است» [1] خواندن مقدارى از آن مورد تأكيد است و خواندن بيش از آن به اختيار مردم گذارده شده است كه هر كس بتواند بيشتر بخواند (آيات آخر سوره مزمّل به خوبى به اين معنى اشاره مى‌كند).

نقطه مقابل اين گونه احكام، احكامى است كه الزامى است و كم و زياد ندارد مانند روزه ماه رمضان كه همه مكلّفان بايد آن را در يك ماه معيّن انجام دهند و كم و زياد در روزه واجب، نيست (سوره بقره، آيات 183 تا 185).

نكته‌ها

1- جامعيّت قرآن‌

نخستين چيزى كه در اين فراز از كلام امام (ع) به چشم مى‌خورد مسأله جامعيّت قرآن مجيد و يا به تعبير ديگر مسئله اعجاز قرآن از نظر محتواست، زيرا در اين چهارده نكته‌اى كه امام (ع) در باره قرآن مجيد به آن اشاره فرموده، به قسمت عمده ريزه‌كاريهاى قرآن و تنوّع محتواى آن در تمام زمينه‌ها و در مسير پاسخگويى‌

[1] سوره مزمّل، آيه 20.