9- اين در حالى است كه «پاره‌اى از حقايق قرآن، پيمان معرفتش از همه گرفته شده و هيچ كس در جهل به آن معذور نيست و بعضى ديگر، بندگان موظّف به آگاهى از آن نيستند» (بين مأخوذ ميثاق علمه و موسّع على العباد فى جهله).

اوّلى مانند آيات توحيد و صفات خداست كه همه مؤمنان بايد از آن با خبر باشند و دوّمى مانند كنه ذات پروردگار است كه هيچ كس را به آن راهى نيست و نيز مانند اصل معاد و رستاخيز است كه همه بايد بدان معتقد باشند و از آن با خبر، در حالى كه آگاهى بر جزييات مربوط به بهشت و دوزخ، ضرورتى ندارد.

10- در حالى است كه «قسمتى از احكام آن براى زمان محدودى الزام شده و نسخ آن در سنّت پيامبر (ص) معلوم گشته است» (و بين مثبت فى الكتاب فرضه و معلوم فى السّنّة نسخه).

مانند مجازات زناى محصنه كه در قرآن به عنوان حبس ابد ذكر شده است (سوره نساء، آيه 15) و مى‌دانيم كه بعدا با احاديثى كه در باره رجم وارد شده است اين حكم نسخ شده است.

11- «احكامى كه در سنّت، عمل به آن واجب است ولى در قرآن مجيد، ترك آن اجازه داده شده» و به اين ترتيب، سنّت با آيات، نسخ شده است‌ (و واجب فى السّنّة اخذه و مرخص فى الكتاب تركه).

مانند حكم روزه كه در آغاز تشريع، چنان بود كه مسلمانان تنها مى‌توانستند در آغاز شب، افطار كنند و هر گاه مى‌خوابيدند و بعد بيدار مى‌شدند مفطرات روزه براى آنها جايز نبود ولى اين سنّت پيامبر (ص) بعدا به وسيله آيه شريفه: «وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ»، بخوريد و بنوشيد تا زمانى كه خط سفيد صبح، از خط تاريك شب مشخص شود» [1] نسخ شده است.

[1] سوره بقره، آيه 187.