شده است و خداوند آدم و حوا را از آن نهى كرده بود، مبادا آگاه شوند و حيات جاويدان پيدا كنند و چون خدايان گردند! [1] اين تعبير از روشنترين قراينى است كه گواهى مى‌دهد تورات فعلى تورات حقيقى نيست بلكه ساخته مغز بشر كم اطلاعى بوده كه علم و دانش را براى آدم، عيب مى‌شمرده و آدم را به گناه علم و دانش، مستحق طرد از بهشت مى‌شمرد.

گويى بهشت جاى آدم فهميده نيست و به نظر مى‌رسد پاره‌اى از روايات كه شجره ممنوعه را شجره علم و دانش معرّفى مى‌كند از روايات مجعولى است كه از تورات تحريف يافته، گرفته شده است.

4- كلماتى كه براى توبه به آدم تعليم داده شد، چه بود؟

در كلمات امام (ع) كه در بالا خوانديم تنها اشاره به دريافت كلمه رحمت به وسيله آدم از سوى خدا مى‌شود امّا سخنى از شرح اين كلمه به ميان نيامده است.

در قرآن مجيد نيز اين مسأله، سربسته بيان شده است و در آنجا فقط سخن از تلقّى كلمات است.

از اين تعبيرات به خوبى روشن مى‌شود كه اين كلمات، مشتمل بر مسائل مهمّى بوده است.

بعضى گفته‌اند منظور از آن كلمات، همان اعتراف به تقصير در پيشگاه خداست كه در آيه 23 اعراف به آن اشاره شده است: «رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ»، پروردگارا ما به خويشتن ستم كرديم و اگر ما را نبخشى و به ما رحم نكنى از زيانكاران خواهيم بود»! بعضى همين اعتراف به تقصير و طلب آمرزش را در عبارات ديگرى بيان كرده‌اند، مانند: «لا اله الّا انت سبحانك و بحمدك عملت سوءا و ظلمت نفسى‌

[1] تورات، سفر تكوين، فصل دوّم، شماره 17.