نخورد) امّا او فراموش كرد و عزم استوارى براى او نيافتيم». [1] درست است كه «شيطان براى آنها سوگند ياد كرد كه من خيرخواه تو و همسرت هستم» «وَ قاسَمَهُما إِنِّي لَكُما لَمِنَ النَّاصِحِينَ». [2] ولى آيا او بايد به وعده‌هاى الهى كه از سرچشمه يقين مى‌جوشد اعتماد كند يا به سخنان شيطان كه سراسر، شك و وهم است؟! فراموش كردن اين حقيقت سبب شد كه آدم اين معامله سراسر غبن و زيان را انجام دهد و تصميم محكم خود را در زمينه اطاعت فرمان خدا، سست نمايد.

اين يك درس عبرت است براى همه فرزندان آدم كه در هر پيشامدى روى عوامل يقين تكيه كنند و از طرق شك‌آلود و مبهم و تاريك بپرهيزند، احتياط را از دست ندهند و بدون مطالعه كافى در هيچ راهى قدم ننهند چرا كه شياطين هميشه برنامه‌هاى فسادانگيز خود را با ظاهرى زيبا مى‌آرايند و براى جهنم سوزان خود، در باغ سبز نشان مى‌دهند. آرى سر تا سر داستان آدم درسهاى بسيار مهمّى براى زندگى تمام انسانها تا دامنه قيامت است.

سپس به نتيجه اين معامله پر زيان اشاره كرده، مى‌فرمايد: «نتيجه اين شد كه او شادى خود را به ترس و وحشت مبدّل سازد و فريب شيطانى براى او پشيمانى به بار آورد» (و استبدل بالجذل‌ [3] وجلا [4] و بالاغترار ندما).

[1] سوره طه، آيه 115.

[2] سوره اعراف، آيه 21.

[3] «جذل» (بر وزن جدل) به گفته «صحاح اللغة» به معنى فرح و خوشحالى است و به گفته «مقاييس» جذل (بر وزن جسم) به معنى ريشه درخت است كه درخت را بر پا مى‌دارد و از آنجا كه شخص فرحناك، قامتى راست دارد و آدم غمگين داراى كمر خميده است و گاه به زمين چسبيده است، اين واژه به معنى فرح به كار رفته است.

[4] «وجل» (بر وزن اجل) در اصل به معنى ترس و بيم است.