اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم از مكّه به مدينه مهاجرت فرمود، مشاهده كرد كه آب مدينه با مزاج مهاجرين سازگار نيست، و ظاهرا علّت آن اين بود كه آب مدينه، سنگين‌تر از آب مكّه و به اصطلاح طبيعتا سرد بود، مهاجرين از اين موضوع رنج مى‌بردند، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم براى حلّ اين مشكل دستور داد كه در ظرفهاى آب مقدار كمى خرما بريزند، به گونه‌اى كه رنگ و طعم آب عوض نشود و به اصطلاح مضاف نگردد، سپس مهاجرين از اين آب، هم براى خوردن استفاده مى‌كردند و هم براى وضو، و بعضى اسم اين آب را «نبيذ» گذاردند. [1]

كم كم افراد فرصت طلب از اين راهنمايى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم سوء استفاده كرده، خرماى بيشترى درون ظرفهاى آب ريختند، كه با گذشت زمان، آبهاى مذكور تبديل به شراب مست كننده خفيفى مى‌شد و بدين وسيله در لباس «نبيذ» شراب‌خوارى مى‌كردند.

خلاصه اين كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در اين روايت كسانى كه از حيله‌هاى به اصطلاح شرعى، براى رباخوارى و غير آن استفاده مى‌كنند را، مذمّت نموده است.

ب: صالح بن عقبه از يونس شيبانى چنين نقل مى‌كند:

«قلت لأبي عبد اللّه عليه السّلام الرّجل يبيع البيع و البائع يعلم انّه لا يسوّى الّا انّه يعلم انّه سيرجع فيه فيشتريه منه؟ قال: فقال: يا يونس انّ رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله قال لجابر بن عبد اللّه: كيف انت اذا ظهر الجور و اورثهم الذّل؟ قال‌

[1]. در كتاب وسائل الشّيعه، جلد 17، ابواب الاشربة المحرّمه، باب 24، اشاره‌اى به اين مطلب ديده مى‌شود.