توضيح‌

در شأن نزول اين آيه از امام باقر عليه السلام چنين نقل شده است كه اين آيه در باره اصحاب (صُفّه) نازل شده است (اصحاب صفّه حدود چهارصد نفر از مسلمانان مكّه و اطراف مدينه بودند كه نه خانه‌اى در مدينه داشتند و نه خويشاوندانى كه به منزل آنها بروند، از اين جهت در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله مسكن گزيده بودند، و آمادگى خودرا براى شركت در ميدانهاى جهاد اعلام مى‌داشتند)، ولى چون اقامت آنها در مسجد با شؤون مسجد سازگار نبود دستور داده شد به‌ «صفّه» (سكّوى بزرگ و وسيع) كه در كنار مسجد قرار داشت منتقل شوند، آيه فوق نازل شد و به مردم دستور داد كه كمكهاى ممكن خودرا از اين دسته از برادران دينى دريغ ندارند، آنها هم چنين كردند.

در اين آيه، خدا بهترين موارد انفاق را بيان مى‌كند و آن در مورد كسانى است كه داراى اين صفات باشند:

1- «الَّذِينَ أُحْصِرُواْ فِى سَبِيلِ اللَّهِ»- يعنى، كسانى كه اشتغال به كارهاى مهمّى از قبيل جهاد و نبرد با دشمن و فراگرفتن علوم دين، مانع از تحصيل هزينه زندگى براى آنها شده است، همچون اصحاب صفّه كه مصداق روشن اين موضوع بودند.

2- «لَايَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِى الْأَرْضِ»- آنها نمى‌توانند مسافرت كنند و براى كسب هزينه زندگى به شهرها و سرزمينهايى كه نعمتهاى الهى در آنجا فراوان است، بروند؛ بنابراين، كسانى كه مى‌توانند تأمين زندگى كنند بايد مشقّت و رنج سفر را تحمّل كنند، و هرگز از انفاق و دسترنج دگران استفاده نكنند، مگر اين كه كار مهمترى همچون جهاد كه ضرورت براى مسلمين‌